Jestem Wikingiem, jestem zdobywcą, wielkich wód panem, władcą lądów, czyli … kto odkrył Amerykę?

Wtorek, 9 października –  Światowy Dzień Poczty i Znaczka Pocztowego, Międzynarodowy Dzień Pisania Listów, Dzień Leifa Erikssona

 

O dzisiejszych świętach, to znaczy o:

Światowym Dniu Poczty i Znaczka Pocztowego

oraz

Międzynarodowym Dniu Pisania Listów

pisałam  (TUTAJ) .

 

A dzisiaj chciałam opowiedzieć o człowieku, który urodził się 1043 lat temu, a Amerykanie corocznie, właśnie 9 października obchodzą jego święto. To święto, to

Dzień Leifa Erikssona

VIKINGS SONG – The Path to Valhalla by Zergananda

Leif Eriksson lub też Leif Szczęśliwy, był wikingiem, synem Eryka Rudego, islandzkiego banity i założyciela normańskich osad na Grenlandii. Urodzony około  975 roku Leifur przeszedł na chrześcijaństwo w Norwegii, w czasie gdy czyniło tak wielu Normanów. Kiedy wrócił do Grenlandii, usłyszał o nieznanym lądzie na zachodzie, odkrytym przez Bjarniego Herjólfssona.

Dla lepszego zrozumienia opowieści muszę teraz dodać trochę historycznych faktów.

Na przełomie wieków VIII i IX w całej niemal Europie zaznaczyła się aktywność ludów zamieszkujących chłodną, górzystą i mocno zalesioną Skandynawię. Na początkach IX wieku ludy te dzieliły się na cztery zasadnicze odłamy (grupy plemienne): Gotów, Szwedów, Norwegów i Duńczyków. Dla pozostałych Europejczyków wszyscy oni byli „Normanami”, „Wikingami” albo „Waregami”, i tak zamiennie będę o nich pisała.

Skandynawowie ci byli członkami drużyn podejmujących odległe morskie wyprawy, kierując się głównie do krajów Europy zachodniej i południowej. Ich wyprawy miały charakter handlowy, osadniczy, kolonizacyjny, zdobywczy, lub wręcz rozbójniczy.

Do ekspansji Wikingów popychał surowy klimat i nieurodzajne gleby rodzimej Skandynawii, przeludnienie oraz chęci walki o nowe tereny i łupy. Wyprawy morskie stawały się dla Normanów źródłem majątku i sposobem utrzymania drużyny. Często też ratunkiem dla plemion zagrożonych. Bardzo pomagała im biegła znajomość zasad żeglugi, map, stosowania żagli i wysoce rozwinięte szkutnictwo. Nie bez znaczenia była też słabość państw atakowanych.

Najazdy Wikingów zapoczątkowały ataki plemion duńskich na frankijskie wybrzeża oraz rabunkowe wyprawy Norwegów do Anglii, Irlandii i (rzekami) w głąb Europy. Na podbitych terenach tworzyli niewielkie państewka o silnej organizacji wojskowej i politycznej.

Norwegowie skolonizowali Szetlandy, Wyspy Owcze, Orkady, Hebrydy, a także część wybrzeży Irlandii i Szkocji. Tymczasem Duńczycy rozpoczęli podbój ziem anglosaskich i skolonizowali wschodnią część Anglii. Inne grupy Normanów osiadły na terytorium północnej Francji i utworzyły „Normandię”.

Wikingowie angażowali się też w handel z Europą północno – zachodnią. Dotarli do Islandii i Grenlandii, a następnie trwale je skolonizowali. Jednym z nich był Eryk Rudy, islandzki banita który założył normańskie osady na Grenlandii.

Leif Eriksson lub też Leif Szczęśliwy, był synem Eryka Rudego. Urodzony około  975 roku Leifur przeszedł na chrześcijaństwo w Norwegii, w czasie gdy czyniło tak wielu Normanów. Kiedy wrócił do Grenlandii, usłyszał o nieznanym lądzie na zachodzie, odkrytym przez Bjarniego Herjólfssona.

Historia Leifa Erikssona jest oparta na 2 sagach. 

Saga pierwsza to Saga o Grenlandczykach (Grænlendinga saga) mówi, że około roku 1002 Leif wyruszył na zachód szlakiem Bjarniego. Pierwszy ląd, który napotkał, był pokryty kamiennymi płytami (isl. hellur), dlatego nazwał go Helluland (Kraina Kamieni). Była to prawdopodobnie Ziemia Baffina. Następnie dopłynął do lesistego lądu z piaszczystymi plażami, który nazwał Markland (Kraina Lasów) – przypuszczalnie Labrador. Kiedy żeglarze odkryli kolejną ziemię, Leif wraz z załogą zszedł na ląd i wybudował kilka domów. Miejsce wydawało się odpowiednie do zamieszkania – w rzekach roiło się od łososi, a klimat był łagodny. Odkrywcy pozostali tam przez zimę.

Saga wspomina, że mężczyzna imieniem Tyrkir, Niemiec, znalazł w lesie winogrona, dlatego też Leif nazwał ten kraj Winlandia. W drodze powrotnej Leif uratował normańskich rozbitków, którzy nazwali go Leifem Szczęśliwym.

Druga saga, Saga o Eryku Rudym (ojcu Leifa), mówi, że Leif faktycznie odkrył Amerykę około roku 1000, jednak nie osiedlił się na niej. Mimo wszystko Saga o Grenlandczykach jest uważana za bardziej wiarygodną.

Leif zmarł w sile wieku, gdzieś około roku 1020.

O położenie legendarnej Winlandii  uczeni spierają się do dziś. Jedynym akceptowanym przez naukę śladem obecności Wikingów w Nowym Świecie są pozostałości osadnictwa w L’Anse aux Meadows (Nowa Funlandia).

Odkrycie Ameryki to tylko popularne określenie faktu dotarcia Krzysztofa Kolumba do tego kontynentu. W rzeczywistości pierwszymi ludźmi, którzy dotarli do kontynentu amerykańskiego, byli mongoloidzi (tj. ludność rasy żółtej), przybyli z Azji, a Leif Eriksson był pierwszym przedstawicielem cywilizacji europejskiej, który dotarł do Ameryki.

 

Vikings war song – Fehu by Wardruna

Postscriptum

Data 9 października nie jest związana z żadnym konkretnym wydarzeniem z życia Leifa Erikssona. Taka data została wybrana, ponieważ 9 października 1825 statek Restauration płynący z Stavangeru dotarł do Zatoki Nowojorskiej, jako pierwsza zorganizowana akcja imigracyjna do Stanów Zjednoczonych z Norwegii.

 

 

 

Źródło:  https://pl.wikipedia.org;   https://www.bryk.pl;

Dodaj komentarz