Środa, 5 czerwca –  Dzień Ochrony Środowiska, Święto Centralnego Węzła Łączności Ministerstwa Obrony Narodowej im. płk. prof. Kazimierza Drewnowskiego, Światowy Dzień Środowiska

Wydarzyło się:

(1894) we Lwowie po raz pierwszy wystawiono Panoramę Racławicką

Urodzili się:

(1941)  Barbara Brylska – polska aktorka

(1944)  Colm Wilkinson – irlandzki wokalista, aktor musicalowy

Do dzisiejszego dnia przypisane są takie święta nietypowe, jak:

Dzień Ochrony Środowiska

Święto Centralnego Węzła Łączności Ministerstwa Obrony Narodowej im. płk. prof. Kazimierza Drewnowskiego

Światowy Dzień Środowiska

Opisałam je rok temu  (TUTAJ) .

A teraz przypomnijmy sobie, co na przestrzeni lat wydarzyło się 5 czerwca.

***

5 czerwca 1894

we Lwowie po raz pierwszy wystawiono Panoramę Racławicką autorstwa Jana Styki, Wojciecha Kossaka i innych

Panorama Racławicka to od 1980 muzeum sztuki we Wrocławiu, oddział Muzeum Narodowego.

Muzeum założono w 1893 we Lwowie. Eksponuje cykloramiczny obraz Bitwa pod Racławicami namalowany w latach 1893–1894 przez zespół malarzy pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka. Obraz olejny przedstawia bitwę pod Racławicami (1794), jeden z epizodów insurekcji kościuszkowskiej, zwycięstwo wojsk polskich pod dowództwem gen. Tadeusza Kościuszki nad wojskami rosyjskimi pod dowództwem gen. Aleksandra Tormasowa.

Obok Panoramy siedmiogrodzkiej, Golgoty oraz Męczeństwa chrześcijan w cyrku Nerona jest to jedna z czterech XIX–wiecznych panoram, namalowanych pod kierownictwem Jana Styki i Wojciecha Kossaka.

W 1893 roku z okazji 100–lecia insurekcji kościuszkowskiej rada miasta Lwowa zamówiła u Jana Styki Panoramę Racławicką, która miała być główną atrakcją na otwarciu Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie w 1894 roku. Kierownictwo projektu powierzono Styce, który zaprosił do uczestnictwa Wojciecha Kossaka. W pracach brali też udział inni znani malarze: Zygmunt Rozwadowski, Teodor Axentowicz, Michał Sozański, Włodzimierz Tetmajer i Wincenty Wodzinowski.

Ekspozycja uświetniła zorganizowaną w tym czasie Powszechną Wystawę Krajową. Panoramę eksponowano w zbudowanej specjalnie do tego celu w lwowskim Parku Stryjskim rotundzie o średnicy 38 m. Malowidło stało się szybko jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta, krzepiło patriotyczne uczucia Polaków tłumnie ściągających na ekspozycję ze wszystkich trzech zaborów.

W owym czasie w Europie panowała moda na tworzenie panoram, a szczególną popularnością cieszyły się panoramy o tematyce historycznej, batalistycznej oraz religijnej. Popularność opierała się na spotęgowanych monumentalnością i owalnym kształtem efektach iluzji, które przy pomocy środków artystycznych uzyskiwali ich twórcy. Dzięki połączeniu obrazu olejnego z elementami dekoracyjnymi leżącymi u jego podnóża artyści zacierali granicę między widzem a dziełem,  uzyskując trójwymiarowy efekt przez co publiczność odczuwała wrażenie uczestnictwa w uwiecznionych wydarzeniach.

W początkach kwietnia 1893 r. Jan Styka, Ludwig Boller oraz Wojciech Kossak pojechali na miejsce bitwy pod Racławicami, żeby poznać topografię terenu oraz dokonać próby rekonstrukcji rozmieszczenia wojsk kościuszkowskich i samego przebiegu bitwy. Przez kilka tygodni wykonywali szkice i rysunki, na podstawie których sporządzili potem ogólny szkic kompozycyjny. Zebrali także wszelkie dostępne materiały ikonograficzne, studiowali zbiory muzealne, umundurowanie oraz uzbrojenie wojsk. W wiedeńskim Ministerstwie Wojny znaleźli nawet XVIII-wieczny plan bitwy. Szkice konsultowali uznani polscy historycy Tadeusz Korzon oraz historyk wojskowości Konstanty Górski.

Na potrzeby prezentacji dzieła zbudowano na terenie Parku Stryjskiego specjalną rotundę o średnicy ok. 38 m. „Panorama” od początku cieszyła się niesłabnącym zainteresowaniem widzów i od razu stała się głównym magnesem przyciągającym do Lwowa rzesze turystów. Malowidło krzepiło patriotyczne uczucia Polaków tłumnie ściągających na ekspozycję ze wszystkich trzech zaborów.

W roku 1896 została przewieziona i wystawiona w Budapeszcie, gdzie również cieszyła się ogromnym powodzeniem. Przez rok obejrzało ją ok. 800 tys. Węgrów.

Podczas II wojny światowej naloty niemieckie uszkodziły Panoramę. Okupację niemiecką i wkroczenie Sowietów płótno przeczekało zwinięte i ukryte we lwowskim klasztorze bernardynów.

Dzięki staraniom władz polskich, udało się odzyskać od Związku Radzieckiego część lwowskich dzieł sztuki. Ówczesny polski Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej postanowił zbiory te, wraz z Bitwą pod Racławicami, umieścić we Wrocławiu.

W 1946 r. malowidło wraz z lwowskimi zbiorami Ossolineum zostało przewiezione do Wrocławia. Panorama przez długi czas spoczywała w magazynach Muzeum Narodowego. Poddawana była konserwacji i udostępniana na ekspozycje jedynie we fragmentach („bryty”).
Ponowne udostępnienie publiczności całego dzieła nastąpiło dopiero 14 czerwca 1985 roku.

Panorama Raclawicka – animacja obrazu.

***

Pamiętacie? Kochali się w niej wszyscy panowie…

Ireneusz Iredyński – Jestem cała w twoich rękach (Barbara Brylska)

5 czerwca 1941 w Skotnikach koło Łęczycy, urodziła się

Barbara Brylska – polska aktorka

Jej debiutem filmowym był epizod w komedii Antoniego Bohdziewicza Kalosze szczęścia, zaś pierwszym kredytowanym występem, rola u boku Zbyszka Cybulskiego w filmie Ich dzień powszedni z 1963 w reżyserii Aleksandra Ścibora-Rylskiego.

Polish actress Barbara Brylska dance scene in „Faraon”.

Rola fenickiej kapłanki Kamy w Faraonie (1966) Jerzego Kawalerowicza otworzyła jej drogę do kariery, a Krzysi w Panu Wołodyjowskim i Przygodach pana Michała (obydwa 1969) – zapewniła wielką popularność. W tym czasie, w 1967, ukończyła studia na Wydziale Aktorskim PWSTiF w Łodzi.

W latach 70. była popularną amantką w filmach radzieckich, bułgarskich, niemieckich i czechosłowackich. Po filmie Ironia losu (1975) Eldara Riazanowa, w Polsce rozpowszechnianym pod tytułem Szczęśliwego Nowego Roku, stała się najbardziej znaną polską aktorką w krajach byłego bloku wschodniego. Za udział w tym filmie otrzymała w 1977 roku Nagrodę Państwową ZSRR.

W październiku 2012 została uhonorowana przez Rosjan „Bałtycką Gwiazdą”. Nagroda przyznawana jest za wybitny wkład w budowaniu więzi kulturowych między narodami basenu Morza Bałtyckiego. Jest ona wręczana od 2004 roku. Otrzymali ja m.in. Andrzej Wajda, Krzysztof Penderecki, Krzysztof Zanussi oraz Czesław Miłosz.

Była dwukrotnie zamężna, z informatykiem Janem Borowcem (1961-1968) i lekarzem Ludwikiem Kosmalem (od 1970). Jej córka, aktorka i modelka Barbara Kosmal (ur. 1973), zginęła tragicznie 15 maja 1993 w wypadku samochodowym w Brzezinach. Autem kierował Xawery Żuławski, syn Małgorzaty Braunek i Andrzeja Żuławskiego. Xawery Żuławski zrealizował poświęcony jej film Chaos. Ma również syna Ludwika (ur. 1982).

***

5 czerwca 1944 w Dublinie, urodził się

Colm Wilkinson – irlandzki wokalista, aktor musicalowy

Colm Wilkinson lub też C. T. Wilkinson to wokalista tenorowy najbardziej znany jako pierwszy anglojęzyczny odtwórca roli Jean Valjeana w musicalu Les Misérables (na West Endzie i Broadwayu) oraz jako odtwórca tytułowej roli w musicalu Upiór w Operze na festiwalu Sydmonton Festival i w oryginalnej kanadyjskiej produkcji.

Jego obie wersje „Noc muzykę gra” z Upiora i „Daj mu żyć” z Les Misérables są uznane na całym świecie; fani „domagają się aby je wykonał…na wszystkich swoich koncertach”

W roku 1972 artysta wygrał casting do dublińskiej wersji musicalu Andrew Lloyd Webbera Jesus Christ Superstar otrzymując partię Judasza. Nieco później powtórzył tę kreację na londyńskim West Endzie. W roku 1976 zaśpiewał rolę Che na albumie koncepcyjnym Evita (album poprzedzał wersję sceniczną musicalu wystawioną 2 lata później na West Endzie). Pod koniec lat 70 artysta poświęcił się karierze solowej, co zaowocowało m.in. reprezentowaniem Irlandii na Konkursie Eurowizji w roku 1978.

W roku 1985 otrzymał główną rolę Jean Valjeana w nowo powstałej angielskiej wersji musicalu Les Misérables na West Endzie. Spektakl ten odniósł oszałamiający sukces artystyczny i komercyjny (jest tam grany nieprzerwanie po dzień dzisiejszy) i uczynił z Wilkinsona gwiazdę światowego formatu. Artysta powtórzył swój sukces, będąc również pierwszym Valjeanem w wersji broadwayowskiej spektaklu (mimo oporu amerykańskich związków zawodowych aktorów, które nie chciały dopuścić obcokrajowca do odtwarzania głównej roli spektaklu).

One Day More!

Colm Wilkinson jest uważany za wzorcowego, kanonicznego odtwórcę roli Valjeana i odtwarzał tę rolę przy wielu specjalnych okazjach, m.in. na:

• koncercie z okazji 10 rocznicy premiery Les Misérables w roku 1995.
• ceremonii zamknięcia EURO 96 w Londynie
• koncercie Hey, Mr. Producer! poświęconym trzydziestoleciu pracy twórczej producenta Camerona Mackintosha w 1998
• 21 rocznicy premiery spektaklu w 2006
• na koncercie galowym z okazji 25 rocznicy premiery spektaklu 3 października 2010

W filmowej adaptacji musicalu (premiera w grudniu 2012) Wilkinson otrzymał epizodyczną rolę biskupa z Digne.

Colm Wilkinson jest również znany z roli Upiora w musicalu Upiór w operze. Był historycznie pierwszym wykonawcą tej roli na testowym, przedpremierowym pokazie na festiwalu w Sydmonton w roku 1985. W kanadyjskiej adaptacji musicalu (artysta w 1989 przeprowadził się na stałe do Kanady) odtwarzał tę rolę ponad 1500 razy. Wilkinson wystąpił również jako gość specjalny w jubileuszowym spektaklu na 25 lecie premiery Upiora, które miało miejsce w dniu 2 października 2011

The music of the night – Colm Wilkinson

Źródło:   https://pl.wikipedia.org;  https://niezalezna.pl;