Sobota, 6 kwietnia –  Światowy Dzień Sportu, Święto Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Wydarzyło się:

(1943) Ukazała się powieść Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego

(1980) Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Kariera Nikodema Dyzmy w reżyserii Jana Rybkowskiego i Marka Nowickiego

Urodzili się:

(1939)  Olga Lipińska – polska reżyserka i scenarzystka telewizyjna satyryk

(1953)  Patrick Doyle – brytyjski kompozytor muzyki filmowej

(1968)  Janusz Radek – polski wokalista i aktor

Dziś obchodzimy

Światowy Dzień Sportu

oraz

Święto Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Informacje o nich znajdziecie (TUTAJ) .

***

Kto z nas choć raz w swoim życiu nie czytał Małego Księcia”? Właśnie dzisiaj, ten klasyk światowej literatury, obchodzi swoje 76 urodziny.

6 kwietnia 1943 roku, w Nowym Jorku, w wydawnictwie „Reynal & Hitchcock”

ukazała się książka Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego

Mały Książę (Le Petit Prince) to powiastka filozoficzna dla dzieci, przetłumaczona na ponad 300 języków i dialektów, sprzedana w ponad 140 milionach egzemplarzy.

Mały Książę jest pozycją szczególną również w twórczości Exupéry’ego. To jedyna książka, której nadał formę baśni i którą sam zilustrował. Jest książką opowiadającą o dorastaniu do wiernej miłości, do prawdziwej przyjaźni i odpowiedzialności za drugiego człowieka. Stawia pytania o hierarchię wartości czy sens więzi między ludźmi.

Za postacią głównego bohatera skrył się sam Exupéry. W dzieciństwie nawet nazywany był przez rodzeństwo królem-słońcem, co miało też związek z arystokratycznym pochodzeniem. Spotkanie Małego Księcia z pilotem jest rozmową pisarza z samym sobą, powrotem do tematów, które zawsze dla niego były istotne, szukaniem odpowiedzi na wiele pytań.

Wyjątkowość tego utworu należy rozpatrywać w szerszym kontekście: tylko pozornie jest to lektura przeznaczona dla dzieci. Pod warstwą baśniowej fabuły pełnej wieloznaczności, znajduje się też wątek realistyczny i psychologiczny. Od początku zamiarem autora było adresowanie książki do dorosłego czytelnika, dlatego zadedykował ją Léonowi Werthowi.

Antoine de Saint-Exupéry  przez całe życie zmagał się z losem. Urodził się w Lyonie 29 czerwca 1900 roku, jako trzecie dziecko rodziny o szlacheckim rodowodzie. Gdy miał cztery lata, zmarł jego ojciec, pozostawiając rodzinę bez opieki i środków utrzymania. Niedługo potem, w wieku piętnastu lat, zmarł jego brat François.

Wraz ze śmiercią brata, Antoine został jedynym mężczyzną w rodzinie. Musiał się zaopiekować matką i trzema siostrami. Nie było mu lekko. Dwukrotnie zdawał na Francuską Akademię Morską, za każdym razem bezskutecznie. Następnie próbował swoich sił w paryskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zniechęcony monotonną edukacją, podjął służbę wojskową w 2. Pułku Lekkiej Kawalerii, skoszarowanym w okolicach Strasburga.

I tutaj odnalazł swoje powołanie. Były nim samoloty bojowe. Szybko został pilotem wojskowym w Maroku i we Francji. Nie odstraszyły go nawet wypadki jakie wtedy przeżył. To wtedy poznał i zakochał się w przyszłej powieściopisarce – Louise Lévêque de Vilmorin. Mimo zaręczyn, związek nie przetrwał próby czasu.

Koniec lat dwudziestych to dla Antoine’a de Saint-Exupéry kolejny okres pielgrzymki po świecie. Latał w samolotach cywilnych po Francji, Północnej Afryce, zdobył nawet argentyńskie przestworza. W Ameryce Południowej poznał swoją przyszłą żonę, piękną Consuelo Suncín de Sandoval, kobietę utalentowaną i niezależną. Przysporzyła mu nie mniej emocji, niż latanie pośród burzowych chmur. Obydwoje nie dochowali sobie wierności w tym związku.

Saint-Exupéry coraz częściej myślał o spisaniu swoich doświadczeń. Jego pierwsze krótkie historie: „Lotnik” i „Poczta na południe” przeszły bez większego echa. Dopiero powieść „Nocny lot” z 1931 roku okazała się przełomem. Saint-Exupéry opowiedział w niej o własnych przeżyciach jako pilota i dyrektora poczty lotniczej w Argentynie.

Pomimo sukcesu wydawniczego Antoine nie przestawał latać. Wręcz przeciwnie, postanowił nawet spróbować swoich sił na morderczej trasie Paryż-Sajgon. To tutaj, w grudniu 1935 roku, na marokańskiej pustyni, jego samolot wraz z mechanikiem-nawigatorem, rozbił się. Obydwaj błądzili przez kilka dni pośród wydm, zawieszeni między życiem a śmiercią. Ratunek przyszedł w ostatniej chwili, w postaci samotnego beduina, przemierzającego pustynię.

Po powrocie do zdrowia, Saint-Exupéry znów zasiadł za sterami aeroplanu. Wybuchła II Wojna Światowa i klęska Francji w wojnie z Niemcami rzuciła pisarza najpierw w stronę Portugalii, potem Stanów Zjednoczonych i Kanady. Tam nawiązał kontakt z Wolną Francją Charlesa de Gaulle, który nawoływał do walki z niemiecką okupacją kraju nad Loarą. Był to najgorszy okres w życiu pisarza. Przygnieciony emigracją, a także problemami ze zdrowiem, pogrążał się w depresji. Właśnie wtedy, w 1943 roku, uległ namowom żony jednego ze swoich wydawców i przystąpił do pisania baśni dla dzieci, aby oderwać swój umysł od czarnych myśli. „Mały Książę”, który powstał w tym okresie, był bez wątpienia jego najlepszą książką.

Zogniskowały się w niej wszystkie jego dotychczasowe doświadczenia. Tytułowy Mały Książę, niewinny chłopiec, który wyrusza w świat dorosłych, to tak naprawdę przedwcześnie zmarły brat autora – François. Występujący w powieści pilot przemierzający niebo nad pustynią to sam Antoine de Saint-Exupéry, pamiętający jeszcze wypadek z 1935 roku. Wreszcie spotkana przez małego bohatera emocjonalna Róża to bez wątpienia piękna żona autora, Consuelo. Książka, która miała być jedynie konkurencją dla popularnej wówczas serii dla dzieci „Mary Poppins”, okazała się czymś więcej. Stała się dla wielu ludzi metaforą dojrzewania i utraty niewinności, nieuniknionej w kontakcie z zakłamanym i sformalizowanym światem dorosłych.

Tym sukcesem autor nie cieszył się długo. Siły powietrzne Wolnej Francji pilnie potrzebowały doświadczonych pilotów i kiedy zgłosił się do nich ponad czterdziestoletni sławny pisarz, jego dowódcy nie mogli wybrzydzać. 31 lipca 1944 roku samolot Antoine’a de Saint-Exupéry wystartował z korsykańskiego lotniska w celu wykonania zdjęć wojsk niemieckich stacjonujących w okolicach Lyonu. Z misji tej autor „Małego Księcia” już nie powrócił.

Mały Książę wzbudził wyjątkowe zainteresowanie polskich czytelników. Dowodem na to jest nie tylko fakt, że przekładu tekstu z francuskiego na język polski podjęło się aż 18 różnych tłumaczy. Mało znanym faktem jest to, że język polski jest pierwszym językiem na świecie, na który przełożono Małego Księcia (nie licząc oczywiście języka angielskiego, w którym książka ukazała się jeszcze na kilka dni przed wydaniem francuskim). Książka ukazała się nakładem Spółdzielni Wydawniczej Płomienie w tłumaczeniu Marty Malickiej już dwa lata po zakończeniu wojny (Warszawa, 1947). Na kolejne tłumaczenia: na język niemiecki i włoski, trzeba było czekać kolejne dwa lata

Kasia Sobczyk – Mały Książę

***

39 lat temu, 6 kwietnia 1980 roku

Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Kariera Nikodema Dyzmy w reżyserii Jana Rybkowskiego i Marka Nowickiego

Kariera Nikodema Dyzmy to siedmioodcinkowy serial telewizyjny emitowany od 6 kwietnia 1980 do 18 maja 1980. Scenariusz serialu powstał na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi – Mostowicza o tym samym tytule z 1932 r.

Serial przedstawia historię zawrotnej kariery bezrobotnego urzędnika pocztowego, który dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności dostaje się na salony i dochodzi do najwyższych zaszczytów w państwie. Akcja toczy się w latach dwudziestych XX wieku w okresie II Rzeczypospolitej, głównie w Warszawie.

Serial jest uznawany za wybitne osiągnięcie aktorskie odtwarzającego tytułową rolę Romana Wilhelmiego.

W serialu wystąpiła cała plejada aktorów, między innymi: Roman Wilhelmi – Nikodem Dyzma, Grażyna Barszczewska – Nina Kunicka, de domo Ponimirska, Leonard Pietraszak – pułkownik Wacław Wareda, Bogusz Bilewski – Jan Ulanicki, wiceminister rolnictwa, Wojciech Pokora – Żorż Ponimirski, brat Niny, Jerzy Bończak – Zygmunt Krzepicki, sekretarz Dyzmy, Bronisław Pawlik – Leon Kunicki vel Leon Kunik, Halina Golanko – Mańka Barcik, córka Barcików, prostytutka, Tadeusz Pluciński – Jaszuński, minister rolnictwa, Ewa Szykulska – hrabina Lala Koniecpolska, Izabela Trojanowska – Kasia Kunicka, córka Kunika z pierwszego małżeństwa, Witold Pyrkosz – Ambroziak, akordeonista, Mariusz Dmochowski – Jan Terkowski, szef gabinetu premiera, Igor Śmiałowski – książę Roztocki, Arkadiusz Bazak – Rajch, komisarz policji, Mieczysław Czechowicz – Olszewski, dyrektor Lasów Państwowych i wielu, wielu innych.

Kariera Nikodema Dyzmy – Rozmowa z Kunickim !!!

***

Swoje 80. urodziny obchodzi dzisiaj, urodzona właśnie w 1939 w Warszawie

Olga Lipińska – polska reżyserka i scenarzystka telewizyjna, satyryk

i twórczyni telewizyjnego Kabaretu Olgi Lipińskiej.

Ukończyła żeńskie XII Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie na Saskiej Kępie w Warszawie oraz Wydział Reżyserii PWST w Warszawie (1964).

Związana jako aktorka i reżyserka ze Studenckiego Teatru Satyryków. W latach 1977–1990 była dyrektorem Teatru Komedia w Warszawie.

Jej mężem był dziennikarz radiowy Andrzej Wiktor Piotrowski, zmarły w 1996. Jest bezdzietna z wyboru.

Wyreżyserowała kilkadziesiąt spektakli Teatru TV, najsłynniejsze to Damy i huzary (1973), Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna (1985), Gwałtu, co się dzieje (1992), Zemsta (1994), Baryłeczka (1995), Ja się nie boję braci Rojek (2003) oraz Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale (2007).

W Telewizji Polskiej stworzyła kabarety: Głupia sprawa (10 spektakli, 1968–1970), Gallux Show (10 spektakli, 1970–1974), Właśnie leci kabarecik (10 spektakli, 1975–1977), Kurtyna w górę (18 spektakli, 1977–1981) oraz najważniejszy – Kabaret Olgi Lipińskiej. W latach 1990–1992 prowadziła w TVP1 autorski talk show pt. Piosenki z Kabaretu Olgi Lipińskiej, do którego zapraszała znane postaci związane z polską kulturą i sztuką.

Przez kilkanaście lat regularnie publikowała swoje felietony w „Twoim Stylu”, które złożyły się na wydaną w 2005 książkę Mój pamiętnik potoczny. W 2009 ukazał się kolejny zbiór felietonów – Co by tu jeszcze…. Rok 2013 przyniósł następną książkę – Jeszcze słychać śmiech…, będącą zbiorem felietonów z lat 2009-2013. W końcowym felietonie autorka deklaruje zaniechanie dalszej twórczości publicystycznej z powodu narastającego pesymizmu, wywołanego stopniowym obniżaniem się poziomu intelektualnego w społeczeństwie, zwłaszcza u młodego pokolenia.

Kabaret Olgi Lipińskiej – I rym cym cym…idziemy przez życie w podskokach

***

6 kwietnia 1953 w Uddingston, niedaleko Glasgow w Szkocji, urodził się

Patrick Doyle – brytyjski kompozytor muzyki filmowej

W dzieciństwie i latach młodzieńczych grał na fortepianie, skrzypcach, śpiewał, był także kościelnym organistą.

Studia kompozytorskie podjął w Konserwatorium Szkockim w Glasgow, w klasach fortepianu oraz śpiewu. Grał także na tubie w szkolnej orkiestrze. Studia ukończył w roku 1974.

Doyle od lat młodzieńczych interesował się teatrem. Po studiach pracował w Citizens Theatre w Glasgow jako kierownik muzyczny oraz aktor. Nauczał także gry na fortepianie. W kolejnych latach działał głównie w teatrze, a poza tym w radiu i w telewizji jako aktor (grał w kilku serialach (m.in. w No. 73 oraz epizodyczne role w filmach (m.in. Rydwany ognia), kompozytor i kierownik muzyczny.

Przełomem w kompozytorskiej karierze Doyle’a było dołączenie do założonego przez aktora Kennetha Branagha i Davida Parfitta towarzystwa Renaissance Theatre Company. Był kompozytorem i dyrektorem muzycznym spektakli współpracując przy adaptacjach sztuk Shakespeare’a reżyserowanych przez Kennetha Branagha, Dereka Jacobiego, Geraldine McEwan i Judi Dench. Dzięki pracy w stowarzyszeniu otrzymał zlecenia skomponowania muzyki do dwóch filmów telewizyjnych w 1988 i 1989 roku.

Debiutem kinowym Doyle’a była muzyka do filmu debiutującego jako reżyser Kennetha Branagha Henryk V w 1989 r. Za główny temat z filmu, Non Nobis Domine (którego fragment w filmie Doyle zaśpiewał osobiście grając dworzanina), kompozytor otrzymał nominację do Ivor Novello Award. Sama kompozycja przyniosła mu większy rozgłos w przemyśle filmowym. W kolejnych latach Doyle nadal współpracował z Branaghem, jak dotąd komponując muzykę do dwunastu jego filmów m.in.: Wiele hałasu o nic, Frankenstein, Hamlet, Thor.

W 1990 r. Doyle napisał cykl pieśni The Thistle and The Rose na chór, wykonanych z okazji 90. rocznicy urodzin brytyjskiej Królowej Matki. W późniejszych latach także pisał utwory koncertowe, jak np. koncert skrzypcowy Corarsik (z okazji urodzin Emmy Thompson w 2010 r.), poemat Tam O’Shanter, cykl utworów Impressions of America wydanych w 2013 r.

W 1992 r. Doyle otrzymał swoją pierwszą nominację do Złotego Globu za muzykę do filmu Umrzeć powtórnie. Również w roku 1992 przy filmie Indochiny rozpoczął długoletnią współpracę z francuskim reżyserem Régisem Wargnierem komponując jak dotąd muzykę do sześciu filmów reżysera. Inni znani reżyserowie z którymi Doyle współpracował to Brian De Palma (Życie Carlita – 1993), Alfonso Cuaròn (Mała księżniczka – 1995 i Wielkie nadzieje – 1998), Ang Lee (Rozważna i romantyczna – 1995), Chen Kaige (Urok mordercy – 2002), Mike Newell (Na zachód – 1992, Donnie Brasco – 1997, Harry Potter i Czara Ognia – 2005) i Robert Altman (Gosford Park – 2001).

W 1996 r. za muzykę do filmu Rozważna i romantyczna Doyle został nominowany do Oscara, Złotego Globu oraz nagrody BAFTA. Rok później otrzymał nominację do Oscara za muzykę do filmu Hamlet. W swojej karierze otrzymał także dwie nominację do nagrody Cezar, za muzykę do filmów Indochiny (1992) i Wschód – Zachód (1999).

Po roku 2000 skomponował muzykę do kilku kasowych produkcji z Hollywood, m.in. do filmów: Niania (2005), Harry Potter i Czara Ognia (2005), Eragon (2006), Thor (2011), Geneza planety małp (2011) i animacji studia Pixar Merida waleczna (2012).

Jak dotąd Patrick Doyle skomponował muzykę do ponad 40 filmów kinowych.

Patrick Doyle poślubił Lesley Doyle. Mają razem czwórkę dzieci. Jedna z jego córek – Abigail wykonywała partie wokalne w wielu jego ścieżkach muzycznych (m.in. Mała księżniczka, Gosford Park, Harry Potter i Czara Ognia, Jig. W podskoku). Syn Patrick Neil Doyle także jest kompozytorem filmowym.

W 1997 r. u Doyle’a wykryto białaczkę. Kompozytor jednak w ciągu roku pokonał chorobę i powrócił do pracy. W październiku 2007 w Royal Albert Hall, jego muzyka została zaprezentowana na koncercie na rzecz fundacji Leukemia Research Found, walczącej z tą chorobą.

https://youtu.be/k5_m7L7mWjo?list=RDdJkYW6a8w7s

Patrick Doyle – Kissing in the Rain (from Great Expectations Soundtrack)

***

6 kwietnia 1968 roku, w Starachowicach, urodził się

Janusz Radek – polski wokalista, aktor teatralnych inscenizacji muzycznych

Janusz Radek ukończył w 1987 II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Starachowicach. Jest absolwentem historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jest członkiem Akademii Fonograficznej ZPAV.

Żonaty. Ma dwie córki: Zuzannę i Anielę. Mieszka pod Krakowem.

Karierę rozpoczynał od śpiewania poetyckiego – komponował piosenki do tekstów Bolesława Leśmiana, Leopolda Staffa i E.E Cummingsa.

W latach 1994-95 współtworzył krakowski kabaret Zielone Szkiełko. W latach 90. śpiewał w zespołach – punkrockowym Gównoprawda i rockowych: Moonwalker, Obcy, Jutro oraz Zanderhaus.

Od 1999 często występuje w spektaklach teatralno-muzycznych.

Nagrał piosenki (w tym tytułową) do polskiej wersji pierwszej serii anime Pokémon i piosenkę do dobranocki O rety! Psoty Dudusia Wesołka. Zagrał rolę Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w fabularyzowanym dokumencie Do potomnego w reż. Antoniego Krauzego.

Z piosenką Pocztówka z Avignon zajął 5. miejsce w Krajowych Eliminacjach do Konkursu Piosenki Eurowizji 2004.

Był jednym z solistów Tryptyku Świętokrzyskiego (oratoria Świętokrzyska Golgota, Tu es Petrus i Psałterz Wrześniowy) Zbigniewa Książka i Piotra Rubika.

Często zapraszany do udziału w koncertach okolicznościowych – gdzie wykonuje jednorazowo specjalnie przygotowane utwory lub covery znanych piosenek m.in.:

Współpracował z Piotrem Zanderem, Andrzejem Mogielnickim, Zbigniewem Preisnerem, Leszkiem Możdżerem, Piwnicą Pod Baranami, Łukaszem Czujem, Piotrem Rubikiem, Mateuszem Pospieszalskim oraz Robertem Kasprzyckim.

Obecnie głównie pisze i wykonuje własne piosenki.

Janusz Radek – Zaluje Kazdego Dnia Bez Ciebie

Źródło:   https://pl.wikipedia.org;   tytułowy cytat – Antoine de Saint-Exupéry (przekład: Jan Szwykowski);   http://czytamwruchu.pl;