Poniedziałek  7 sierpnia –  Dzień Republiki (Wybrzeże Kości Słoniowej)

République de Côte d’Ivoire,  w Polsce znana pod dość nieporęczną nazwą „Republika Wybrzeża Kości Słoniowej”, położona jest nad wodami Zatoki Gwinejskiej. Nazwa pochodzi, jak łatwo się domyśleć, od głównego dobra wywożonego stąd przez francuskich kupców czyli od nazwy części wybrzeża Zatoki Gwinejskiej, skąd francuscy handlarze wywozili w XVII wieku kość słoniową.  7 sierpnia 1960 roku Republika Wybrzeża Kości Słoniowej uzyskała niepodległość od Francji.

Językiem urzędowym jest nadal francuski.  Stolicą Wybrzeża Kości Słoniowej  jest od 1983 roku  Jamusukro. Wcześniej był nią Abidżan, największe miasto kraju, będące dalej siedzibą wielu urzędów w tym prezydenta i rządu.

Republika zajmuje obszar 322 460 km^2-   a liczba  ludności  wynosi 23,7 mln (dane z roku 2016).  Dla porównania Polska jest niewiele mniejsza bo jej obszar wynosi  312 679 km² a ludności mamy  37,95 miliona (dane z 2016 roku). Wybrzeże Kości Słoniowej graniczy z Liberią (716 km), Gwineą (610 km), Mali (532 km), Burkina Foso  (584 km) i Ghaną (668 km).

Średnia długość życia w Republice WKS  to 51,92 lat(a) ‎(2015), w Polsce natomiast  75,25 lat(a) (2015)

PKB na głowę w WKS   1526,20 USD (2016),  w Polsce   15048.98  USD  (2016)

Struktura religijna:  islam – 40,2%  katolicyzm – 19,4%   ewangelikalizm– 19,3% metodyzm – 2,5%   inni chrześcijanie – 4,5%

Kraj obecnie jest członkiem Unii Afrykańskiej i ECOWAS (Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej)

Pierwotnie całą nadbrzeżną nizinę pokrywały wilgotne lasy równikowe, obecnie jednak zajmują one niewielką część kraju. Lasy zostały poważnie zdegradowane. Miejsca, gdzie rósł las, zajmują teraz pola uprawne, których spora część leży odłogiem. Obszary brzegu morskiego, tam gdzie występują słone tereny bagniste – porastają lasy namorzynowe . Bagna nie są zasolone i są porośnięte trawami, krzewami i palmami. Głównym gatunkiem jest palma rafiowa. Na terenie całego kraju rosną różne gatunki palm, a palma kokosowa  i oleista są wykorzystywane rolniczo przez człowieka. Obszary lasów tropikalnych są zdominowane przez hebanowce i tamaryndowce. Resztę kraju, czyli dwie trzecie powierzchni zajmuje sawanna. Środkową część kraju porasta wysoko trawiasta sawanna gwinejska a miejscami występują widne lasy tropikalne, które sezonowo zrzucają liście. Wzdłuż rzek rosną lasy galeriowe, które są wiecznie zielonymi lasami, odróżniającymi się od pożółkłej w porze suchej sawanny. Lasy łącznie zajmują około jednej czwartej powierzchni kraju. Na północnych terenach kraju, gdzie pora sucha trwa niemal pół roku, występuje sawanna sudańska. Obszar suchej sawanny zajmuje niewielką część północy Wybrzeża Kości Słoniowej. Zagęszczenie drzew jest tam niewielkie, a trawy są niskie i wysychają w porze suchej. Charakterystycznymi gatunkami drzew w tej formacji roślinnej są baobaby, akacje i drzewa masłowe.

Świat zwierzęcy jest dość urozmaicony, jednak nie tak bogaty jak jeszcze na początku XX wieku. Ze względu na różne typy formacji roślinnej (las, sawanna, tereny bagienne) występuje wiele różnych gatunków zwierząt. Na sawannach żyją typowe dla tego obszaru zwierzęta, takie jak słonie (na przestrzeni wielu dziesięcioleci zostały poważnie przetrzebione dla pozyskania cennych ciosów), gazele, a nad rzekami hipopotamy.

Głównymi przedstawicielami zwierząt drapieżnych są pantery i hieny. Lwy należą do rzadkości i występują jedynie na obszarze Parku Narodowego Komoe. W lasach tropikalnych żyją różne gatunków małp, węży i jaszczurek. Głównym przedstawicielem małp jest występujący w całym kraju szympans. Obszary bagienne, zwłaszcza lasy namorzynowe, obfitują we wszelkiego rodzaju płazy, gady i skorupiaki. Bogaty jest też świat ptaków zarówno lądowych jak i wodnych. 6% powierzchni kraju stanowią obszary chronione. Największym parkiem narodowym jest wymieniony wyżej Park Narodowy Komoé, leżący w północno-wschodniej części kraju. Jego powierzchnia liczy 11 672 km². Występuje tam wiele gatunków zwierząt, w tym wyżej wspomniane lwy, których nie ma w kraju nigdzie poza tym parkiem. Park ten, a także Park Narodowy Tai, są wpisane na  listę światowego dziedzictwa przyrody UNESCO.

Gospodarka Wybrzeża Kości Słoniowej niemal w 100% skoncentrowana jest wokół tematu kakao. Jeżeli nawet mieszkaniec WKS nie pracuje bezpośrednio w tej branży, na pewno ma mnóstwo rodziny i znajomych, którzy to robią. O systemie ekonomicznym tego afrykańskiego kraju mówi się często „gospodarka kakaowa” a jej analiza pozwala obserwować współzależności kulturowe, historyczne, ekonomiczne, ekologiczne i społeczne. Takie uzależnienie od jednego surowca jest poważną słabością i zagrożeniem dla dalszego rozwoju kraju, który jednak wciąż należy do grupy państw, do których w tym rejonie Afryki przyjeżdża się w poszukiwaniu pracy.

Plantacje kakaowca zdominowały krajobraz południa kraju. Wystarczy wyjechać kilka kilometrów za miasto, by znaleźć się na poletku kakaowców niskich, niedawno posadzonych krzewów albo drzew uginających się pod ciężarem owoców. W Wybrzeżu Kości Słoniowej najwięcej kakao uprawia się w tzw. pierścieniu kakao. Obejmuje on południe i centrum kraju, rozpościera się od miasta Man na zachodzie aż po granicę z Ghaną na wschodzie. Obecnie główne ośrodki uprawy i handlu to Ganoa, Daloa, Divo, Soubré. Kakaowe eldorado? Podawane w codziennych gazetach ceny kakao na światowych rynkach nie znajdują niestety odzwierciedlenia w zarobkach rolników. Ceny zmieniają się codziennie i w trudny do przewidzenia dla rolników sposób. Zmusza ich to do sprzedaży po cenie dnia – często znacznie niższej od oczekiwanej.

Między krajami Afryki i Europy istnieje wiele  gospodarczych, politycznych i ekologicznych współzależności.

A jaką rolę w tych powiązaniach odgrywają indywidualna konsumpcja i polityka handlowa Unii Europejskiej?
Wybrzeże Kości Słoniowej odpowiada za blisko połowę światowej produkcji kakao, które jest niezbędnym składnikiem czekolady – produktu przetwarzanego i konsumowanego głównie w krajach globalnej Północy. „Czarne złoto” stało się przyczyną cudu gospodarczego i katalizatorem wojny domowej. System plantacji kakaowca „zakorzenił” się w krajobrazie Wybrzeża Kości Słoniowej, przeobrażając nie tylko jego ekosystem, lecz także środowisko społeczno-kulturowe. Rozwój gospodarki opartej na uprawie kakao i kawy zadecydował o kształcie rozwarstwienia społecznego Wybrzeża Kości Słoniowej. Walka o zyski z eksportu ziarna kakaowego wprowadziła podziały w społeczeństwie, wzmocniła resentymenty plemienne i zaktualizowała postawę dążenia do usamodzielnienia kulturowego i politycznego. Wielu rolników traktuje Fair Trade i inne systemy certyfikacyjne po prostu jako lepszy sposób na sprzedaż kakao, nie interesują się zbytnio ideowymi założeniami nurtu. Nie jest to jednak chyba zbyt poważny problem bo w końcu w Fair Trade chodzi właśnie o to, by rolnik uzyskał lepszą cenę za swój towar. Bardziej zaangażowani bywają działacze spółdzielni. Potrafią oni bardzo efektywnie i skutecznie, zwłaszcza w małych spółdzielniach, wykorzystywać środki uzyskane z premii Fair Trade

Sprawiedliwy handel i inne podobne rozwiązania mogą poprawić sytuację materialną części Iworyjczyków i przyczynić się do budowania silniejszego, lepiej zorganizowanego i posiadającego międzynarodowe kontakty ruchu spółdzielczego rolników. Na terenie WKS działają także inne, niż Fair Trade (który jest najbardziej zaawansowany i „surowy”), schematy „etycznej” certyfikacji (np. UTZ, Rainforest Alliance). W miarę możliwości spółdzielnie starają się spełniać wymogi wszystkich z nich, tak aby móc sprzedać jak największą ilość surowca w „certyfikowanym” obiegu (problemem są jednak bardzo często skomplikowane procedury a także koszty certyfikacji, korzyściami natomiast możliwości szkoleń i odnowy sadów). Wciąż jest to bowiem problemem.  Tylko 35% kakao wyprodukowanego zgodnie z zasadami Fairtrade trafia na rynek jako produkt oznaczony logo Sprawiedliwego Handlu. Rynek Fair Trade mimo dynamicznego rozwoju wciąż jest mały i resztę surowców sprzedawać trzeba „konwencjonalnie”.

Sprawiedliwy Handel nie jest wystarczającą odpowiedzią na problemy, przed którymi stają rolnicy w tym kraju.

Problem pracy dzieci w Wybrzeżu Kości Słoniowej istnieje, ale nie jest aż tak duży jakby się wydawało. Zjawisko to jest dość skomplikowane i piętnować powinno się przede wszystkim tzw. „najgorsze formy pracy dzieci” czyli pracę przymusową bądź pracę z niebezpiecznymi pestycydami. Zupełnie innym zjawiskiem jest pomaganie w gospodarstwie rodziców, zwłaszcza jeżeli odbywa się po szkole.

Owoc kakaowca