Poniedziałek, 25 lutego –  Światowy Dzień Powolności

Wydarzyło się:

(1972) Premiera filmu wojennego Agent nr 1 w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego

Urodzili się:

(1968) Sandrine Kiberlain – francuska aktorka i piosenkarka

(1968) Oumou Sangaré – malijska piosenkarka

O tym bardzo fajnym święcie pisałam już w zeszłym roku – (TUTAJ)

Dzisiaj, po pełnej oczekiwania niedzieli znamy już laureatów Oskara.

Miało być tak pięknie, a wyszło jak zawsze.

„Zimna wojna” była nominowana do Oscara 2019 w trzech kategoriach. O prestiżową statuetkę walczyła nie tylko w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego, ale również za zdjęcia. Także Paweł Pawlikowski miał szansę otrzymać Oscara dla najlepszego reżysera.
Jak wyszło?

OSCARY 2019 – REŻYSER

• Paweł Pawlikowski – Zimna Wojna
• Spike Lee – BlacKkKlansman
• Yorgos Lanthimos – Faworyta
• Alfonso Cuarón – Roma – ZWYCIĘZCA
  
• Adam McKay – Vice

OSCARY 2019 – ZDJĘCIA

• Łukasz Żal – Zimna Wojna
• Robbie Ryan – The Favourite
• Caleb Deschanel – Never Look Away
• Alfonso Cuaron – Roma – ZWYCIĘZCA
  
• Matthew Libatique – A Star is Born

OSCARY 2019 – FILM NIEANGLOJĘZYCZNY

• Zimna Wojna – POLSKA
• Capernaum – LIBAN
• Never Look Away – NIEMCY
• Roma – MEKSYK – ZWYCIĘZCA
  
• Shoplifters – JAPONIA

Na pocieszenie chciałam przypomnieć polskie filmy i twórców nagrodzonych statuetką Oscara.

Otóż pierwszym Polakiem, który otrzymał Oscara, był Anton Grot, hollywoodzki scenograf i reżyser pochodzący ze wsi w województwie kujawsko-pomorskim. Grot został nagrodzony honorową statuetką w 1942 roku za osiągnięcia techniczne, których dokonał w studiu Warner Bros. Rok później Oscara otrzymał Leopold Stokowski – brytyjski dyrygent polskiego pochodzenia – za muzykę do disneyowskiego filmu 'Fantazja’. W 1983 roku film 'Tango’ zdobył nagrodę w kategorii Najlepszy Krótkometrażowy Film Animowany. Produkcja ta została stworzona w łódzkiej wytwórni Se-ma-for. To zresztą nie jest jedyny film wyprodukowany przez Se-ma-for z Oscarem na koncie: w 2008 roku w tej samej kategorii został nagrdzony film 'Piotruś i wilk’. Do najważniejszych nagród, które zdobyli Polacy, należy zaliczyć jeszcze dwa Oscary należące do operatora filmowego Janusza Kamińskiego (’Lista Schindlera’, 'Szeregowiec Rayan), statuetkę kompozytora Jana A.P. Kaczmarka (’Marzyciel’), reżysera Romana Polańskiego (’Pianista’), reżysera Andrzeja Wajdy (honorowa statuetka za całokształt twórczości) oraz nagrodę z 2015 roku za film 'Ida’ w bardzo ważnej kategorii – Najlepszy Film Nieanglojęzyczny.

***

25 lutego 1972 roku odbyła się

premiera filmu wojennego Agent nr 1 w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego

Ten wojenny dramat sensacyjny, zrealizowany został na motywach biograficznej powieści Stanisława Strumph-Wojtkiewicza, przedstawiającej opartą na faktach historię działalności agenta brytyjskiego wywiadu – Jerzego Iwanowa-Szajnowicza.

Nakręcony film ukazuje wydarzenia z działalności szpiegowskiej i dywersyjnej Iwanowa-Szajnowicza w Grecji. W roli głównej wystąpił wówczas 24 letni Karol Strasburger.

Iwanow-Szajnowicz był synem rosyjskiego pułkownika, Władimira Iwanowa i warszawianki Leonardy Szajnowicz a urodził się w Warszawie w grudniu 1911 roku. Gdy miał kilka lat, jego matka wyszła ponownie za mąż, za Greka Jannisa Lambrianidisa i przeprowadziła się do Salonik, gdzie w 1925 zamieszkał też młody Iwanow. Był znakomitym pływakiem. W latach 1931-1935 startował we wszystkich ogólnogreckich zawodach pływackich. W 1935 uzyskał obywatelstwo polskie. Wspólnie z przyrodnim bratem, Antonisem Lambrianidisem zwyciężył w ważnych greckich zawodach żeglarskich w 1936. Był członkiem drużyny piłki wodnej AZS Warszawa, a następnie reprezentował Polskę w piłce wodnej.
Maturę zdał w Liceum Francuskiej Misji Świeckiej w 1933, w 1938 ukończył – jako magister nauk rolniczych – Uniwersytet Katolicki w Louvain (Belgia). W sierpniu 1939 uzyskał dyplom Institut d’Agronomie de la France d’Outre-Mer. Był poliglotą – oprócz polskiego opanował świetnie języki: angielski, rosyjski, francuski, niemiecki i grecki.

Wybuch wojny zastał go w Grecji. W maju 1940 rozpoczął współpracę z polską placówką wojskową w Salonikach. Od kwietnia 1941 przebywał w Palestynie. Oczekiwał na skierowanie do Brygady Karpackiej, jednak został ostatecznie odkomenderowany do dyspozycji wojsk brytyjskich. Jako człowiek British Special Operations Executive unit No.004 w Kairze został agentem brytyjskiego wywiadu. Po przeszkoleniu w Aleksandrii został w październiku 1941 (pod kryptonimem „033 B”) przetransportowany na pokładzie brytyjskiego okrętu podwodnego „Thunderbolt” do Grecji, gdzie przyjął fałszywe konspiracyjne nazwisko Kiriakos Paryssis.

We współpracy z szerokim spektrum greckiego ruchu oporu, w tym z organizacjami patriotycznymi i postaciami zaliczonymi następnie do rdzenia jego legendy prowadził działalność szpiegowską i sabotażową. Przekazywał dowództwu angielskiemu informacje o niemieckich instalacjach wojskowych w Grecji, ruchach wojsk niemieckich i włoskich, konwojach płynących do Afryki Północnej. Grupa Iwanowa zniszczyła lub uszkodziła około 400 samolotów niemieckich i włoskich, sabotując dodatkiem opiłków żelaznych ich silniki, remontowane w zakładach Bracia Maltsinioti w Atenach). Wykorzystując umiejętności pływackie, dzięki pomocy, greckich konspiratorów, Iwanow osobiście minował i niszczył niemieckie okręty podwodne i transportowe w porcie i na redzie. Za głowę agenta wyznaczono nagrodę w wysokości 5 mln drachm. Niemcy mówili, że był wart więcej niż dywizja piechoty.

Trzykrotnie ujęty przez gestapo, dwukrotnie zdołał zbiec. Po raz pierwszy już w grudniu 1941 został zadenuncjowany przez znajomego i schwytany przez gestapo, zbiegł w czasie przewożenia go samochodem. 8 września 1942, rozpoznany i zdradzony przez znajomego, został aresztowany w Atenach po raz trzeci. 2 grudnia otrzymał od sądu niemieckiego potrójny wyrok śmierci. Zwierzchnik greckiego kościoła prawosławnego, arcybiskup Aten Damaskin, usiłował ocalić Iwanowowi życie, odwiedzając więźnia w celi i jednocześnie interweniując u Niemców i u Aliantów, z sugestią wymiany ważnych jeńców wojennych. Do propozycji tych jednakże przychylnie odniosła się tylko strona niemiecka.

Skazaniec zginął 4 stycznia 1943, najpierw raniony przez SS-mana podczas próby ucieczki z miejsca straceń – strzelnicy wojskowej w dzielnicy Aten Kesariani, następnie rozstrzelany z innymi skazańcami. Według źródeł greckich przed śmiercią wołał jeszcze „Niech żyje Grecja, niech żyje Polska”. Spoczął na trzecim cmentarzu dzielnicy Nikea, w Atenach.

Do dziś powszechnie sądzi się, że był najskuteczniejszym alianckim dywersantem w czasie II wojny światowej. Jerzy Iwanow-Szajnowicz to postać wciąż w Polsce mało znana, a tymczasem w Grecji traktowany jest jako bohater narodowy.

Jerzy Iwanow-Szajnowicz – polski James Bond

Film realizowano w Grecji, Bułgarii i w Polsce. Wyreżyserował go Zbigniew Kuźmiński, scenariusz na podstawie książki napisał Aleksander Ścibor-Rylski, muzykę skomponował – Andrzej Korzyński, a wyprodukował – Zespół Filmowy Nike. W 1972 film otrzymał nagrodę Łagów (Lubuskie Lato Filmowe)-Nagroda Publiczności.

Agent nr 1 (Karol Strasburger)

Na całość filmu zapraszam:  (ORYGINAŁ)  .

***

25 lutego 1968 w Boulogne-Billancourt, przyszła na świat

Sandrine Kiberlain – francuska aktorka i piosenkarka

W latach 1987–1989 uczyła się aktorstwa w szkole Cours Florent, gdzie zaczęła grywać drobne epizody, będąc jeszcze studentką. Debiutowała w 1986 roku w obrazach: „Cours privé” i „On a volé Charlie Spencer!”. Kontynuowała naukę w Conservatoire National d’Art Dramatique. W tamtym czasie dość często grywała drugoplanowe postacie. Od 1989 do 1992 kontynuowała naukę w Conservatoire national supérieur d’art dramatique. Po ukończeniu tej szkoły zaczęła występować w teatrze.

Jej pierwszym poważnym występem był udział w „L’Irrésolu'”. Rok później zagrała prostytutkę w „Patriotach”. Została wówczas dostrzeżona przez krytyków.

W 1995 dostała „Prix Romy Schneider”. Dwukrotnie otrzymała Cezara; w 1996 dla „Najbardziej obiecującej aktorki” za rolę w filmie Mieć albo nie mieć, a w 2014 dla „Najlepszej aktorki” za film Dziewięć długich miesięcy.

Była także członkiem jury na festiwalu filmowym w Cannes w 2001.

Sandrine Kiberlain jest aktorką wszechstronną, z powodzeniem grywa zarówno w komediach, jak i dramatach psychologicznych. Jej talent często można podziwiać w filmach realizowanych przez znanych twórców: Edouarda Molinaro, Benoit Jacquot czy Claude’a Millera, choć ona sama nie unika także współpracy z młodymi, niedoświadczonymi jeszcze autorami.

Jako wokalistka wydała dwa albumy: Manquait plus qu’ça  (2005) i Coupés bien net et bien carré (2007).

Mężem Kiberlain jest aktor Vincent Lindon.

Sandrine Kiberlain – Y’a du monde

***

W tymże samym dniu, czyli 25 lutego 1968 roku, ale w Bamako na Mali, przyszła na świat

Oumou Sangaré – malijska piosenkarka

Piosenkarka jest określana jako afrykańska diwa, supergwiazda, charyzmatyczna pieśniarka. Jej muzyka nawiązuje do tradycyjnych tańców Mali, śpiewanych przy akompaniamencie instrumentów wykonanych z tykwy – Shekere. Nazywana jest czasem „Śpiewającym ptakiem Wassoulou” – historycznego regionu nad rzeką Niger, leżącego na pograniczu Mali i Gwinei.

Oumou Sangaré jest właścicielką Hotelu Wassoulou w stolicy Mali – Bamako, będącego przystanią dla muzyków i miejscem jej regularnych występów.

Jej matką była piosenkarka Aminata Diakité, a jej kuzynem jest polski aktor Omar Sangare. Zaczynała już jako dziecko pomagając matce w utrzymaniu rodziny. Śpiewała wtedy na różnego rodzaju uroczystościach i ślubnych ceremoniach na które zaprasza się w Mali śpiewaków i obsypuje się ich pieniędzmi. Gdy miała 5 lat wystąpiła na stadionie przed 6 tysięczną publicznością.

Jej twórczość często nawiązuje do praw kobiet. Wywołała skandal śpiewając, iż poligamia jest najgorszą z rzeczy przed królem Suazi i jego 7 żonami. Sama pochodzi z rodziny gdzie matka była czwartą żoną, którą wraz z szóstką dzieci pewnego razu mąż zostawił.

Występowała wspólnie z wieloma znanymi artystami, m in. z Tracy Chapman, Femi Kuti, czy z Alicią Keys. Wzięła udział w Projekcie Imagine autorstwa Herbiego Hancocka.

Na scenie nosi oszałamiające kolorowe suknie w tradycyjnym afrykańskim stylu, do tego wysokie szpilki z Paryża, które zrzuca podczas koncertów. Sznury korali, kolczyki, bransolety. A do tego nieprawdopodobnie długie pomalowane na niebiesko paznokcie.

Oumou Sangaré – Fadjamou (Official Video)

Źródło:   https://pl.wikipedia.org;   https://www.eska.pl;   https://www.radiozet.pl;   https://joemonster.org;