Sobota, 2 marca – Dzień Dyskordii, Dzień Staroci

Wydarzyło się:

(1907) W Wiedniu odbyła się premiera operetki Czar walca Oscara Strausa

Urodzili się:

(1824) Bedřich Smetana – czeski kompozytor

(1921) Kazimierz Górski – polski piłkarz trener i działacz piłkarski także prezes PZPN

(1950) Karen Carpenter – amerykańska wokalistka perkusistka i członkini duetu The Carpenters

(1961) Dorota Wellman – polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna

Dzień Dyskordii

***

2 marca 1907 w Wiedniu

odbyła się premiera operetki Czar walca Oscara Strausa

Czar walca to operetka w trzech aktach z 1906 roku. Premiera miała miejsce 2 marca 1907 roku w Wiedniu. Libretto zostało napisane przez Leopolda Jacobsona i Hansa Feliksa Dörmanna.

Utwór opowiada o księżniczce Helenie, córce i następczyni tronu księcia Flausenthurnu, która podczas pobytu w Wiedniu zakochała się w lekkoduchu, dziarskim poruczniku Niki. Pomimo dezaprobaty dworu Helena poślubia porucznika, który traktuje małżeństwo jako żart. Kiedy dociera do niego, że istotnie powierzono mu rolę księcia, potrzebnego tylko dla podtrzymania dynastii, oburzony wymyka się w noc poślubną z pałacu i idąc za dźwiękami walca, dobiegającymi z parku, bawi się całą noc z żeńską orkiestrą przybyłą z Wiednia. Biedna księżniczka szczerze zakochana w swym mężu u pełnej wdzięku Franzi, szefowej żeńskiej kapeli, pobiera nauki jak pozyskać mężowskie serce i rzeczywiście jej się to udaje. A Franzi, która zadurzyła się w poruczniku, wyjeżdża do Wiednia, bo jej orkiestra dostała wreszcie wymarzony kontrakt.

Pisząc „Czar walca”, czyniłem to z bezpośrednim, świadomym i szczerym zamiarem osiągnięcia światowego rekordu „Wesołej wdówki”, a nawet pobicia go o ile możności – wyznał Straus po latach . Premiera Czaru walca 2 marca 1907 roku okazała się największym sukcesem w karierze Strausa. Spektakl szedł na scenie Carl-Theater ponad 1000 wieczorów, osiągając w Wiedniu absolutny rekord. W roli Franzi największy tryumf w swej karierze święciła Mizzi Zwerenz, Karol Blasel zagrał księcia Joachima XII, a jako Niki serca wiedeńczyków podbił Fritz Werner. W następnych latach operetka była grana na większości scen europejskich odnosząc największe tryumfy w Berlinie i Paryżu. Straus stał się wreszcie w wyniku odniesionego sukcesu sławny.

Walc z operetki „Czar walca” – Krystyna Nyc-Wrońko

***

2 marca 1824 w Litomyšlu, urodził się

Bedřich Smetana – czeski kompozytor okresu romantyzmu

Smetana od młodości uczył się gry na fortepianie i skrzypcach, grywał również w amatorskim kwartecie smyczkowym, do którego należeli członkowie jego rodziny. Mimo początkowych oporów ze strony ojca, w latach 1840–1843 studiował muzykę w Pradze. Pracował tam jako nauczyciel muzyki, a w 1848 otrzymał pomoc finansową Ferenca Liszta na założenie własnej szkoły.

Smetana założył w Pradze Instytut Muzyczny. Rok później ożenił się z Kateřiną Kolářovą, wywodzącą się z rodziny średnio sytuowanego praskiego mieszczaństwa. Instytut przeniósł się wówczas do należącej do jej rodziców kamienicy. Szkoła początkowo borykała się z dużymi problemami finansowymi, ale z czasem zaczęła zyskiwać popularność, m.in. za sprawą wizyt, jakie młodemu koledze po fachu składał od czasu do czasu Franciszek Liszt. Nadchodzące lata wypełniły kompozytorowi praca pedagogiczna i kompozytorska oraz coraz bardziej absorbujące obowiązki rodzinne, bowiem w latach 1851 – 1855 rodzina Smetanów powiększyła się o cztery córki: Gabrielę, Bedřiškę, Kateřinę oraz Žofię. Wkrótce Smetanów czekała też seria tragedii. W 1854 roku zmarła na gruźlicę Gabriela, a dwa lata później Bedřiška i Kateřina. W 1859 roku zmarła żona kompozytora. Na te problemy nałożyły się także niepowodzenia na niwie zawodowej – kompozycje Smetany nie cieszyły się uznaniem krytyków i publiczności, a jako pianista oceniany jako muzyk co najwyżej przeciętny. W związku z tym Smetana postanowił szukać szczęścia poza Czechami i wyjechał do Szwecji. W Goeteborgu szybko zyskał uznanie jako muzyk (dawał recitale), dyrygent (współpracował z tamtejszym towarzystwem muzycznym) oraz pedagog. Podjąwszy w 1861 r. decyzję o powrocie do Pragi, odbył jeszcze pianistyczne tournée po Niemczech, goszcząc m.in. w Weimarze, u swego przyjaciela i mistrza w jedne osobie, Franciszka Liszta.

W 1874 roku kompozytor wycofał się z oficjalnego życia muzycznego. Coraz bardziej gnębiły go permanentne dolegliwości gardła oraz postępująca utrata słuchu. Pod koniec roku całkowicie ogłuchł. W kolejnych miesiącach pracował m.in. nad cyklem poematów symfonicznych „Moja ojczyzna” („Má vlast”), jednym ze swoich najbardziej znanych dzieł instrumentalnych. W 1876 roku, wraz z poślubioną wkrótce po śmierci pierwszej żony Barborą Ferdinandiovą, szwagierką swojego młodszego brata, oraz dwiema córkami z tego związku – Zdeňką i Boženą – wyjechał na prowincję. Jednakowoż jego stan wciąż się pogarszał. Głuchota nie ustąpiła, a na dodatek Smetana zaczął przejawiać objawy choroby psychicznej, najprawdopodobniej spowodowanej zarażeniem syfilisem. Kompozytor coraz rzadziej był stanie pracować. Zdołał jednak, całkowicie głuchy, stworzyć muzyczne świadectwo swojego stanu psychicznego, jakim był zaprezentowany w 1878 roku kwartet smyczkowy „Z mojego życia” („Z mého života”). Podczas premiery kompozycji na wiolonczeli zagrał Antonín Dvořák.

Do najbardziej znanych jego oper należą Sprzedana narzeczona (Prodaná nevěsta) z 1866, Dalibor i Dwie wdowy (Dvě vdovy) z 1874, Libusza (Libuše) z 1881, Czarcia ściana (Čertova stěna). Autorką librett do szeregu jego oper była Eliška Krásnohorská.

W 1881 i w 1883 roku otwierano Teatr Narodowy. Smetana nie mógł jednak cieszyć się sukcesami swojej „Libuszy”, która już wówczas uzyskała ogromną popularność, którą cieszy się po dziś dzień. Jego stan zdrowia właściwie uniemożliwiał mu normalne funkcjonowanie. W związku z tym w kwietniu 1884 roku rodzina postanowiła umieścić kompozytora w przytułku dla chorych psychicznie w Pradze-Kateřinkach. Tam zmarł 12 maja tego samego roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu wyszehradzkim w Pradze.

Bedřich Smetana uznawany jest za najwybitniejszego, obok Antoína Dvořáka, czeskiego kompozytora oraz za ojca czeskiej szkoły narodowej w muzyce i twórcę czeskiej opery. Był również doskonałym twórcą muzyki instrumentalnej, wirtuozem fortepianu oraz cenionym dyrygentem i pedagogiem. Najbardzie znane Smetanowskie kompozycje, jak opery „Sprzedana narzeczona” czy „Libusza”, a także cykl „Moja ojczyzna”, należą do kanonu muzyki klasycznej.

Smetana jest uważany za pierwszego kompozytora, który komponował muzykę specyficznie czeską w charakterze, jednocześnie wynosząc ją ponad przeciętność.

Vltava (Moldau) Guitar cover – Bedřich Smetana / Wolf Hoffmann

***

2 marca 1921 we Lwowie, urodził się

Kazimierz Górski – polski piłkarz, trener i działacz piłkarski, prezes PZPN

Nazwisko Kazimierza Górskiego znane jest chyba w każdym polskim domu. Osiągnął w piłce praktycznie wszystko co mógł.

Był piłkarzem grającym na pozycji napastnika, reprezentantem kraju. Dysponował świetnym dryblingiem. Ze względu na drobną figurę i wdzięczne ruchy uzyskał przydomek „Sarenka”. W barwach Legii występował w latach 1945-1953. W tym czasie rozegrał 88 oficjalnych spotkań, w których zdobył 35 bramek. Jego styl gry porównywano do stylu gry napastnika Ruchu Chorzów i reprezentacji Polski – Ernesta Wilimowskiego, którego Górski uważał za wzór do naśladowania w tamtych czasach.  Na boisku charakteryzował się spokojem i swobodą w grze, łatwo zdobywał gole, to dla niego przychodzili na mecze kibice. Najlepsze lata kariery zabrała mu jednak II Wojna Światowa, gdyż w I lidze zadebiutował dopiero w wieku 27 lat.

Piłkarze Legii z 1949 roku (z lewej kapitan Kazimierz Górski). Za nimi trybuna otwarta Stadionu Wojska Polskiego w budowie.

W latach 1966 i 1970–1976 był selekcjonerem reprezentacji Polski, którą doprowadził do triumfu na igrzyskach olimpijskich 1972 w Monachium oraz finału igrzysk olimpijskich 1976 w Montrealu, a także zajęcia 3. miejsca na mistrzostwach świata 1974 w Niemczech Zachodnich. Następnie prowadził kluby w Grecji, m.in. Panathinaikos AO i Olympiakos SFP – z obydwoma wywalczył mistrzostwo kraju. Od 1986 zasiadał we władzach PZPN, w latach 1991–1995 był jego prezesem.

W plebiscycie Piłki Nożnej został uznany najlepszym polskim trenerem XX wieku. Uhonorowany najwyższym odznaczeniem przyznawanym przez UEFA – Rubinowym Orderem Zasługi (Order of Merit in Ruby).

***

2 marca 1950 w New Haven w Connecticut, przyszła na świat

Kren Carpenter – amerykańska wokalistka, perkusistka, członkini duetu The Carpenters

Stworzony przez Karen (wokal, perkusja) i jej starszego brata Richarda (klawisze, wokal) duet the Carpenters to jeden z najpopularniejszych wykonawców lat 70. Na całym świecie sprzedano ponad 100 milionów ich płyt.

4 lutego 1983 roku świat obiegła informacja o śmierci Karen Carpenter. Piosenkarka zmarła, mając zaledwie 32 lata. Nazywano ją głosem pokolenia. Duet The Carpenters, znany z takich hitów jak „Please Mr. Postman”, „Goodbye To Love” czy „Close to You”. Zespół szybko zjednał sobie miliony fanów, a jego piosenki uznawane są za klasykę muzyki pop. Karen była uwielbiana nie tylko za głęboki, „naturalny” głos, ale też za to, że była zwykłą dziewczyną z sąsiedztwa – miłą, skromną, taką, z którą mogłaby się identyfikować każda kobieta.

Charakterystyczny uśmiech Karen był jednak zarezerwowany jedynie na potrzeby występów publicznych. Prywatnie – piosenkarka zmagała się w wieloma problemami, z których głównym była niska samoocena. Kult szczupłego ciała, modelki – wieszaki, które wówczas zaczęły królować na wybiegach, nowe trendy w modzie lansujące nienaturalnie wychudzone sylwetki, to wszystko spowodowało, że artystka wpadła w anoreksję. Karen sięgała też często po środki, które rujnowały jej ciało i potęgowały niskie poczucie wartości.

Życie jej bliskich również nie było usłane różami – piosenkarka bardzo przeżywała uzależnienie brata od narkotyków i leków. Problemy Richarda spowodowały też przerwę w działalności zespołu. Kilkuletnia walka o „czystość” Carpentera zakończyła się sukcesem i duet ponownie miał zawojować rynek muzyczny. Rodzeństwo rozpoczęło pracę nad nowym materiałem na płytę. Wydawałoby się, że los wreszcie się odwrócił i The Carpenters wrócą w wielkim stylu. Nie zdążyli, Karen zmarła.

Zmarła 4 lutgo 1983 roku w wyniku asystolii. Problemy z sercem były powikłaniem anoreksji. Śmierć popularnej wokalistki zwrócił uwagę mediów na problem anoreksji i często towarzyszącej jej bulimii. Powołana przez jej rodzinę Karen A. Carpenter Memorial Foundation (obecnie Carpenter Family Foundation) zbiera pieniądze na badania nad anoreksją i problemami z jedzeniem.

https://youtu.be/Y0tUHbMnBNI

Solitaire – The Carpenters [with Lyrics~HD]

***

2 marca 1961 roku w Warszawie

Dorota Wellman – polska dziennikarka, prezenterka telewizyjna

producentka programów radiowych i telewizyjnych. Jest absolwentką II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie. Ukończyła studia na Wydziale Filologii Polskiej i Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.

Karierę dziennikarską rozpoczynała w Radiu „Solidarność”. W Radiu Eska była prezenterką i dyrektorem programowym. Prowadziła także autorskie programy, najpierw Fotel w Nowej Telewizji Warszawa, następnie audycję Bulion w Radiu ZET. W Polsacie prowadziła talk-show Szpila. W latach 2005–2006 była gospodynią popołudniowej audycji radia Tok FM TOK o’clock.

W TVP1 współtworzyła m.in. programy: Goniec, Tylko w Jedynce, Bohaterowie, skandaliści i inni. Od września 2002 do sierpnia 2007 była jedną z prowadzących poranny program TVP2 Pytanie na śniadanie. W latach 2004–2006 prowadziła w TVP2 trzy edycje programu Konsument. W parze z Jackiem Majkowskim z „Polityki” prowadziła także w TVP2 cykliczny program publicystyczny Raport. Z Marcinem Prokopem utworzyła duet, który w TVP2 oprócz Pytania na śniadanie prowadził inne programy. Od września 2006 do października 2007 prowadzili wspólnie program Podróże z żartem, w którym znane osoby opowiadały anegdoty z podróży do wybranego państwa na świecie, a od czerwca do września 2007 współprowadzili cykl koncertów TVP2 i Radia Eska Hity Na Czasie.

Z końcem sierpnia 2007 duet prezenterów Wellman-Prokop przeszedł do stacji TVN, w której we wrześniu 2007 rozpoczął prowadzenie porannego programu Dzień dobry TVN. Od lutego do marca 2008 Wellman z Prokopem wspólnie prowadzili program edukacyjno-rozrywkowy Clever – widzisz i wiesz (odcinek pilotażowy wyemitowano w grudniu poprzedniego roku).

W latach 2008–2009 prowadziła w TVN Style trzy serie talk-show Ten jeden dzień. W programie gościła osoby, którym nagłe wydarzenia zmieniły życie. Od listopada 2009 do czerwca 2010 prowadziła program literacki Czytam, bo lubię. W marcu 2011 została współprowadzącą talk-show Miasto kobiet. Przy tym programie współpracowała wpierw z Magdą Mołek, a od września 2011 z Pauliną Młynarską. Od lipca 2018 współprowadzi program A momenty były? na antenie TVN Fabuła.

Pisała do „Gali” oraz czasopism filmowych: „Gala Filmowa” i „Viva! Kino”. W sierpniu 2006 została członkiem redakcji dwutygodnika „Viva!”. Współpracownica „Fashion Magazine”, „Existence”, felietonistka „Magazynu Wprost dla Kobiet” (comiesięcznego dodatku do „Wprost”).

Z Januszem Leonem Wiśniewskim autorka książki Arytmia uczuć (2008), będącej obszernym wywiadem z pisarzem o jego życiu. Wydała też Kalendarzyk niemałżeński (2013) ze współautorką Pauliną Młynarską, Ja nie mogę być modelką?! (2014), Ryby są super (2015) ze współautorem Karolem Okrasą, Jak zostać zwierzem telewizyjnym? (2015), Siedem lat później (2016) ze współautorem Januszem Leonem Wiśniewskim, Jak być przyzwoitym człowiekiem (2017) oraz Być jak Pągowski (2017) ze współautorwm Andrzejem Pągowskim.

Współpracowała przy reżyserii filmów: Stan wewnętrzny (1983), Do domu (1987), Szkoła kochanków, czyli Cosi Fan Tutte (1987). Pełniła funkcję II reżysera przy tworzeniu filmów: Schodami w górę, schodami w dół (1988), Ostatni dzwonek (1989), Stan strachu (1989). Zagrała epizodyczne role w serialach: 39 i pół (2008), Niania (2008), Naznaczony (2009), wystąpiła również w filmie Bokser z cyklu Prawdziwe historie (2011). W obrazie Andrzeja Wajdy Wałęsa. Człowiek z nadziei wcieliła się w postać Henryki Krzywonos.

Razem z Marcinem Prokopem we wrześniu 2010 wzięła udział w promocji funduszy europejskich.

Prywatnie – żona fotografika Krzysztofa Wellmana, ma syna Jakuba.

TYLKO DLA NAS! Prokop i Wellman się OBGADUJĄ!

Źródło:  https://pl.wikipedia.org;   http://wyszehrad.com;   http://legia.com;   tytułowe cytaty – Kazimierz Górski;   https://muzyka.interia.pl;   https://www.tvnstyle.pl;