Piątek, 30 maja – Dzień Bez Stanika, Dzień Rodzicielstwa Zastępczego, Światowy Dzień Soku
Wydarzyło się:
(1536) Król Anglii Henryk VIII Tudor poślubił swą trzecią żonę Jane Seymour
Urodzili się:
(1901) Mieczysław Fogg – polski piosenkarz
Dzień Bez Stanika
Dzień Rodzicielstwa Zastępczego
Światowy Dzień Soku
– to są dzisiejsze święta nietypowe. Jeżeli chcecie o nich przeczytać – zapraszam (TUTAJ) .
Co jeszcze wydarzyło się w przeszłości w tym właśnie dniu? Otóż –
***
30 maja 1536 roku
Król Anglii Henryk VIII Tudor poślubił swą trzecią żonę Jane Seymour
Jane Seymour, królowa-małżonka Anglii i Irlandii urodziła się około 1508/1509 i była trzecią żoną króla Anglii Henryka VIII.
Jej ojcem był sir John Seymour, matką – Margaret Wentworth. Miała dwóch braci: Thomasa i Edwarda Seymour. Urodziła się prawdopodobnie w Wolf Hall, Savernake Forest, Wiltshire. Przez pradziadka ze strony matki była praprawnuczką króla Edwarda III, a więc między nią a późniejszym mężem istniało kuzynostwo 5 stopnia. Była też spokrewniona ze swoją poprzedniczką Anną Boleyn – miały wspólną prababkę – Elizabeth Cheney.
Pomimo faktu, że Jane nie była wykształcona tak dobrze, jak pierwsze dwie żony Henryka VIII, otrzymała staranną edukację. Najbardziej była znana ze swojego talentu do szycia oraz haftowania, poza tym umiała pisać i czytać; znała również łacinę i język francuski. Jane Seymour posiadała typową dla epoki urodę – bladą cerę, włosy w kolorze jasny blond oraz niebieskie oczy. Nie była jednak uważana za piękną, była raczej przeciętnej urody. Króla zauroczyła jej skromność i uległość.
Była damą dworu królowej Katarzyny Aragońskiej, a później na służbie królowej Anny Boleyn. Wtedy – jeszcze przed śmiercią Katarzyny – zwrócił na nią uwagę Henryk.
Henryk VIII zapewne znał Jane, kiedy był mężem Katarzyny, a później Anny, jednak zainteresował się nią dopiero w styczniu 1536 r. To właśnie w styczniu zmarła Katarzyna Aragońska, a Anna Boleyn straciła nienarodzone dziecko. Henryk VIII był rozgniewany na żonę, że nie dała mu syna, oraz niepokoił się, czy kiedykolwiek będzie mu dane mieć więcej dzieci z Anną. Anna natomiast zarzuciła Henrykowi, że straciła dziecko, ponieważ wypadek, któremu Henryk uległ podczas turnieju, wyglądał tak groźnie (Henryk stracił przytomność na 2 godziny), że królowa obawiała się o jego życie. Dodatkowo Anna cierpiała, widząc, jak panna Seymour siedziała na kolanach Henryka, co doprowadziło ją do wielkiego stresu i poronienia. Henryk VIII nie pragnął jednak skrzywdzić Anny Boleyn, a romans z Jane Seymour z założenia miał być krótkotrwały.
Dowodem na to jest list i sakiewka z pieniędzmi, którą Henryk przesłał swej nowej miłości w marcu 1536 r. Pieniądze były formą zapłaty za usługi, które – liczył na to monarcha – Jane miała mu wkrótce wyświadczyć w jego sypialni. Ona jednak ucałowała kopertę i rzuciła się na kolana przed królewskimi posłańcami mówiąc, iż „honor to jedyna rzecz, której będzie broniła nawet za cenę śmierci, a jeżeli król pragnie ją wynagrodzić, niech zrobi to po jej ślubie”.
Henryk VIII był rozczarowany i znudzony Anną Boleyn. Gdy zaczął interesować się Jane, Seymourowie dojrzeli szansę i rozpoczęli działania mające na celu pozbycie się królowej i zastąpienie jej Joanną. Seymourowie nie chcieli, aby Jane była utożsamiana z nadmierną ambicją. Pragnęli, aby była postrzegana jako pokorna i posłuszna kobieta. Jane podjęła z Henrykiem tę samą grę, co kilka lat wcześniej Anna Boleyn. I to Anna stała na przeszkodzie do zawarcia przez króla kolejnego małżeństwa. Chociaż Anna Boleyn nigdy nie była popularna, to jednak fakt, że w czasie, gdy żona jest przesłuchiwana i wciąż żyje, Henryk już planuje poślubić kolejną panią – nawet tego nie ukrywając – wzbudzał wiele nieprzychylnych komentarzy.
Anna Boleyn została ścięta 19 maja 1536 r. Następnego dnia król i Jane Seymour zaręczyli się w pałacu Hampton Court. 10 dni później, 30 maja, biskup Gardiner udzielił im ślubu. W prezencie ślubnym Henryk podarował Jane 104 posiadłości w czterech hrabstwach, jak również pewną liczbę lasów i terenów łownych. 4 czerwca została ogłoszona publicznie partnerką króla. Umiejętnie rozgłaszana sympatia dla cieszącej się powszechnym szacunkiem królowej Katarzyny Aragońskiej, jak i księżniczki Marii (córki Henryka i Katarzyny), zapewniła jej popularność wśród ludu i dworzan. Nigdy nie została koronowana. Ze względu na epidemię koronację przełożono i Henryk (także z uwagi na koszty) zwlekał z koronacją do czasu spełnienia przez Jane jej najważniejszego obowiązku – urodzenia męskiego potomka.
Nowa królowa zatroszczyła się o Marię Tudor – to dzięki niej Maria powróciła do łask króla, chociaż pomimo starań nie została przywrócona do aktu sukcesji (stało się to dopiero w 1544 r. za namową szóstej żony Henryka, Katarzyny Parr). Jako królowa Jane zdobyła sobie opinię surowej i formalistycznej, jej mottem było „Bound to obey and serve” (zobowiązana do posłuszeństwa i służby). Wystawne przyjęcia, rozluźniona atmosfera zabawy i ekstrawagancja dworu królowej tak charakterystyczna dla czasów Anny Boleyn ustąpiły ścisłemu przestrzeganiu rygorów formalnych. Zostały zabronione ubrania na francuską modłę, które wprowadziła Anna.
Na początku 1537 r. Jane Seymour spodziewała się pierwszego dziecka, ku zadowoleniu króla i całego dworu. Oczywiste było, iż pożądany jest męski potomek, a nie kolejna córka. We wrześniu królowa zajęła apartamenty przeznaczone do porodu, oczekując na narodziny dziedzica. Latem nie brała udziału w publicznych wystąpieniach, towarzyszył jej królewski lekarz i najlepsze położne w Anglii.
Małżeństwo z Henrykiem VIII należało do spokojnych i szczęśliwych. Jane była uległą żoną, choć było kilka sytuacji, w których Henryk VIII ostrzegł żonę, aby przestała mieszać się w jego sprawy. Było to przy okazji Pielgrzymki Łaski, kiedy Jane błagała Henryka VIII, by łagodnie traktował buntowników. Henryk miał ostrzec ją, by „pamiętała o ostatniej Królowej Annie”, która trafiła na szafot m.in. za „mieszanie się w nie swoje sprawy”.
Poród rozpoczął się po południu 9 października, był długotrwały i bolesny. Wkrótce jasnym stało się, że zarówno życie matki, jak i dziecka, jest zagrożone – cała Anglia modliła się za rodzącą królową. W końcu około drugiej nad ranem, 12 października, na świat przyszedł długo oczekiwany syn. Chłopcu nadano imię Edward i stał się on prawowitym następcą tronu. Henryk, wówczas 46-letni, nie krył swojej radości.
15 października Edward został ochrzczony – zwyczaj nakazywał, aby matka nie uczestniczyła w tym wydarzeniu. Matką chrzestną została Maria Tudor, obecna była również czteroletnia wówczas Elżbieta, którą na rękach trzymał brat królowej, Edward. Cała Anglia świętowała narodziny chłopca, który wkrótce otrzymał tytuł Księcia Walii i Kornwalii oraz Hrabiego Carnarvon. Rodzina Seymourów została wywyższona jeszcze bardziej niż przedtem – Edward Seymour otrzymał tytuł Hrabiego Hertford (tytuł dziedziczony), a Tomasz Seymour tytuł szlachecki oraz dobra ziemskie.
Radość została szybko przerwana – stan królowej pogorszył się, wystąpiła gorączka. 23 października nastąpiła poprawa i wszyscy mieli nadzieję, że królowa wyzdrowieje. Niestety, jej stan ponownie uległ pogorszeniu, Jane zaczęła majaczyć. Zmarła dokładnie 12 dni po narodzinach syna, w nocy z 24 na 25 października 1537 w pałacu Hampton Court. Podawane są różne przyczyny śmierci – ogólnie przyjęta jest gorączka poporodowa, na którą często umierały kobiety w wyniku braku odpowiedniej higieny podczas porodu.
Została pochowana 12 listopada. Pogrzebowi przewodniczyła Maria Tudor, w orszaku było 29 żałobnic, po jednej na każdy rok jej życia.
Po jej śmierci Henryk zamknął się w swych prywatnych komnatach na zamku Windsor i wciąż rozpamiętywał zmarłą żonę. Zaczął rysować, a nawet komponować pieśni żałobne wzbudzając tym poważne zaniepokojenie na dworze. Jedna z nich, zatytułowana „Och moje serce„, zachowała się do dziś:
Jako jedyna z królowych-małżonek Henryka VIII Jane spoczywa z nim we wspólnym grobie w Kaplicy św. Jerzego na zamku Windsor, w prezbiterium. Na życzenie króla, po jego śmierci (która nastąpiła 10 lat później) pochowano go razem z nią.
Tudor Queens: Jane Seymour
***
30 maja 1901 w Warszawie urodził się
Mieczysław Fogg – polski piosenkarz
Mieczysław Fogg, właściwie Mieczysław Fogiel to polski piosenkarz śpiewający barytonem lirycznym, którego kariera artystyczna rozpoczęła się w okresie międzywojennym i trwała przez kilka dziesięcioleci po zakończeniu II wojny światowej.
Jego najbardziej znane utwory to: Tango milonga, To ostatnia niedziela, Jesienne róże, Pierwszy siwy włos, Mały biały domek, Bo to się zwykle tak zaczyna, Już nigdy.
Jego matka, Anna z Becków, prowadziła sklep w domu na rogu ulicy Długiej i Freta, a ojciec, Antoni, był maszynistą kolejowym. Miał pięcioro rodzeństwa (wyjąwszy siostrę zmarłą w niemowlęctwie). Z żoną, Ireną z Jakubowskich miał syna Andrzeja Fogga – wynalazcę i inżyniera elektroakustyka, autora m.in. książki Adaptery. Jego młodszy brat stryjeczny Aleksander Fogiel był aktorem.
Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej w 1920. W 1921 rozpoczął pracę w Warszawskiej Dyrekcji PKP jako kasjer, gdzie pracował do 1935.
W 1922 Mieczysław Fogg śpiewał w chórze w kościele Świętej Anny na Krakowskim Przedmieściu. Podczas próby kolęd usłyszał go Ludwik Sempoliński i skierował na naukę śpiewu do profesora Jana Łysakowskiego na Wydziale Wokalistyki Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Kształcenie muzyczne kontynuował pod kierunkiem Eugeniusza Mossakowskiego, Wacława Brzezińskiego, Ignacego Dygasa, Stefana Beliny-Skupiewskiego, Adama Didura i Stanisława Kopfa. W 1926 przyjął pseudonim artystyczny „Fogg”, chałturząc na ślubach i pogrzebach.
Debiut Mieczysława Fogga jako piosenkarza miał miejsce w 1928 w Chórze Dana na scenie warszawskiego teatrzyku Qui Pro Quo. Ze sceną tą związany był do 1931, potem kolejno z teatrami i rewiami Banda, Rex, Polonia, Cyrulik Warszawski, Wielka Rewia, Małe Qui Pro Quo i Tip Top. Od 1932, Chór Dana koncertował za granicą, m.in. w Niemczech, Estonii, na Łotwie, w ZSRR, Finlandii, Norwegii, Szwecji, Austrii, we Włoszech i w USA, gdzie wystąpił w 31 stanach. Dla firmy fonograficznej Odeon nagrywał 100–150 piosenek rocznie, otrzymując przezwisko „śpiewająca mrówka”.
Towarzyszył w koncertach i nagraniach sławnym polskim artystom kabaretowym, m.in.: Hance Ordonównie, Stefci Górskiej, Zuli Pogorzelskiej i Adolfowi Dymszy.
Po odejściu z Chóru Dana (1938) zadebiutował jako solista, zwyciężając w ogólnopolskim plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia. Mieczysław Fogg był pierwszym polskim artystą estradowym, którego występ nadała Telewizja Polska. Wystąpił on na antenie 5 października 1938 i 26 sierpnia 1939 w pokazie próbnej transmisji telewizyjnej nadawanej z wieżowca Prudential w Warszawie.
6 września 1939 opuścił stolicę wraz z kilkudziesięcioosobową grupą aktorów. Dotarł do Zbaraża, a następnie Lwowa. Wrócił do Warszawy 31 października 1939.
Za zgodą władz Podziemnej Polski występował w kawiarniach dostępnych polskiej publiczności, m.in. w Cafe Bodo i Swann, U Aktorek i Lucyna.
W konspiracji nosił pseudonim „Ptaszek”. Wziął udział w powstaniu warszawskim jako żołnierz Armii Krajowej. Jego zadaniem było podtrzymywanie na duchu powstańców i mieszkańców Warszawy – śpiewał w szpitalach, na barykadach i w schronach. Za udział w powstaniu otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
W okresie okupacji wspierał swoich żydowskich przyjaciół. W 1943 udzielił schronienia Ignacemu Singerowi (znany jako Iwo Wesby), kierownikowi muzycznemu kabaretu „Qui pro Quo”, który uciekł z getta warszawskiego wraz z żoną i ośmioletnią córką. Fogg ukrywał całą trójkę w swoim mieszkaniu, a następnie znalazł im mieszkanie przy ul. Bednarskiej i pomógł w wyrobieniu fałszywych dokumentów.
Fogg przez kilka dni ukrywał także w swoim mieszkaniu przyjaciela, Stanisława Templa, inżyniera z Wilna, który pracował dla wytwórni płytowej. Mimo ostrzeżeń Fogga, Tempel udał się do getta, aby połączyć się ze swoją rodziną. Również nauczyciel śpiewu, Stanisław Kopf, znalazł schronienie w mieszkaniu Fogga, aż do momentu uzyskania fałszywych dokumentów, dzięki którym mógł wyjechać z Warszawy. Inny żydowski przyjaciel Fogga, Ignacy Zalcsztajn ukrył się w mieszkaniu dozorcy w kamienicy, w której mieszkał Fogg, a on dostarczał mu żywność i pieniądze.
Po wojnie w latach 1945–1946 prowadził przy ul. Marszałkowskiej 119 własną kawiarnię artystyczną Cafe Fogg, a w latach 1946–1951, kierował wytwórnią płyt gramofonowych Fogg Record. Obie firmy zostały jednak znacjonalizowane przez władze komunistyczne i wkrótce zakończyły działalność. Od 1946 występował w programach estradowych i z własnymi recitalami, w których towarzyszyły mu m.in. żeńskie zespoły. W 1958 zwyciężył po raz drugi w plebiscycie Polskiego Radia na najpopularniejszego piosenkarza roku. Po śmierci Maurice’a Chevaliera w 1972, był najstarszym występującym piosenkarzem świata. W 1971 został wydany pamiętnik Mieczysława Fogga, noszący tytuł Od palanta do belcanta (pod redakcją Zbigniewa K. Rogowskiego). Występował na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze.
W trwającej ponad 60 lat karierze wystąpił na blisko 16 tysiącach koncertów. Śpiewał w dwudziestu pięciu krajach Europy oraz w Brazylii, Izraelu, na Cejlonie, w ośrodkach polonijnych Nowej Zelandii, Australii i wielokrotnie w USA i Kanadzie. Ze względu na długą karierę Mieczysław Fogg jeszcze za życia stał się symbolem kultury polskiej XX wieku. Jedna z anegdot jaka krążyła o artyście w PRL-u głosiła, że kiedy polscy archeolodzy odkopali starożytną mumię w Egipcie ta zapytała ich „Czy Mieczysław Fogg jeszcze śpiewa?”.
Zmarł 3 września 1990 w Warszawie. Jest pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.
Mieczysław Fogg – Już nigdy 1968 r.
Źródło: https://pl.wikipedia.org;