Niedziela, 29 października – Międzynarodowy Dzień Łuszczycy, Światowy Dzień Udaru Mózgu

Międzynarodowy Dzień Łuszczycy

Łuszczyca to choroba skóry spowodowana nieprawidłowym działaniem układu immunologicznego. Teorię tę potwierdzają przypadki łuszczycy u dzieci, która często ujawnia się po ostrych infekcjach, np. po grypie, ospie, zapaleniu oskrzeli. Choroba ta zazwyczaj daje o sobie znać między 10 a 30 rokiem życia, ale dermatolodzy twierdzą, że w ostatnich latach coraz częściej zapadają na nią również ludzie starsi, nawet po 70 roku życia. Przypuszcza się, że tzw. późna łuszczyca może być spowodowana przyjmowaniem niektórych leków, np. betablokerów stosowanych w kardiologii czy też preparatów litu zalecanych w leczeniu depresji. Czasami bywa dziedziczna. Dzieci osób chorych z dużym prawdopodobieństwem mogą mieć podobne skórne problemy co rodzice czy dziadkowie. Nie znamy jeszcze wszystkich przyczyn tej choroby skóry.

Charakterystycznym objawem łuszczycy są owalne bądź okrągłe, czerwonobrunatne lub zaróżowione, płaskie grudki o wyrazistych brzegach i zróżnicowanej wielkości pokryte srebrzystą lub srebrzystoszarą, nawarstwiającą się łuską, powstałą w wyniku zrogowacenia ognisk chorobowych. Zmiany mają czasem tendencję do zlewania się. Wykwity występują najczęściej na skórze prostowników kończyn (głównie łokci i kolan), okolicy kości krzyżowej, okolicy pośladkowej, na owłosionej skórze głowy oraz skórze stóp i dłoni. Cechą charakterystyczną zmian w obrębie owłosionej skóry głowy jest ich przechodzenie na gładką skórę czoła, karku czy za uszami. Najczęściej spotykaną, ze względu na obraz kliniczny, formą jest łuszczyca zwykła, na którą zapada ok. 90% chorych.

Nasilenie choroby jest zróżnicowane: od form z nielicznymi, niewielkimi wykwitami skórnymi, wielkości łebka od szpilki, po ciężkie postacie choroby, charakteryzujące się zmianami zapalnymi i wysiękowymi, często przybierającymi formę uogólnioną. U około 5–20% chorych pojawia się postać stawowa łuszczycy w której dochodzi do łuszczycowego zapalenia stawów. Niekiedy łuszczyca bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry.

Charakterystyka typów łuszczycy:

Łuszczyca pospolita – jest najczęściej występującą formą łuszczycy. Dotyczy 80 do 90% osób chorych na łuszczycę. Łuszczyca pospolita typowo objawia się w postaci wypukłych obszarów rozognionej skóry pokrytych srebrnobiałą łuską.

Łuszczyca stawowa lub inaczej łuszczycowe zapalenie stawów jest jedną z groźniejszych form łuszczycy, należącą do grupy tzw. spondyloartropatii seronegatywnych. Powoduje ona przewlekłe zapalenia stawów, a objawy zapalenia dotyczą również przylegających struktur, takich jak ścięgna, kaletki maziowe i tkanka podskórna. W niektórych przypadkach może prowadzić do trwałego kalectwa. Zazwyczaj jest ona połączona z inną formą tej choroby, objawiającą się zmianami skórnymi, jednak zdarza się, że zmiany skórne pojawiają się później i mogą też być niewielkie. Zmiany skórne poprzedzają objawy stawowe w około 75% przypadków. Typowo, objawy skórne choroby pojawiają się na 10 lat przed początkiem dolegliwości stawowych. Choroba dotyczy 0,02–0,1% populacji i najczęściej ujawnia się około 40 roku życia, jednak może wystąpić wcześniej lub później.

Wyróżnia się pięć głównych postaci łuszczycowego zapalenia stawów (dwie pierwsze stanowią większość przypadków):

• niesymetryczne zapalenie kilku stawów: dotyczy różnych miejsc po obydwu stronach ciała, przy czym zajętych jest zazwyczaj mniej niż 5 stawów; na początku najczęściej są to stawy rąk i stóp (często pod postacią „palców kiełbaskowatych”),
• symetryczne zapalenie wielu stawów: w postaci tej zajęte są nadgarstki, stawy rąk i stóp, stawy skokowe; postać ta wymaga odróżnienia od reumatoidalnego zapalenia stawów; częściej występuje u kobiet,
• zapalenie dystalnych stawów międzypaliczkowych (czyli końcowych stawów palców rąk i stóp): występuje u 5–10% osób z łuszczycowym zapaleniem stawów, częściej u mężczyzn,
• postać osiowa (5% przypadków): choroba atakuje stawy kręgosłupa i stawy krzyżowo-biodrowe (łączące kręgosłup z miednicą); częściej dotyka mężczyzn; charakterystycznymi objawami są ból i sztywność kręgosłupa (dolegliwości najbardziej nasilone są w nocy i nad ranem, ulgę przynosi rozruszanie się),
• postać okaleczająca: dotyczy około 5% osób; powoduje znaczne zniszczenie i deformacje stawów (jak np. palce teleskopowe).

Czasami u danej osoby nie można wyodrębnić jednej postaci choroby, różne postaci choroby mogą się również na siebie nakładać.

Charakterystyczne objawy łuszczycowego zapalenia stawów w obrębie narządu ruchu to:

• ból, sztywność i obrzęk stawów z ograniczeniem ich ruchomości; objawy zapalenia dotyczą również przylegających struktur, takich jak ścięgna i kaletki maziowe,
• zapalenie przyczepów ścięgnistych (czyli miejsc przyczepu do kości ścięgien, więzadeł lub torebek stawowych) – jest to bardzo charakterystyczny objaw łuszczycowego zapalenia stawów i innych chorób z grupy tzw. spondyloartropatii seronegatywnych; objawia się bólem i tkliwością takich miejsc, jak pięty, połączenie żeber z mostkiem i kręgosłup, ale może dotyczyć również wielu innych lokalizacji,
• zapalenie palca: choroba atakuje wszystkie struktury palca (stawy, ścięgna, tkankę podskórną), co daje charakterystyczny objaw „palca kiełbaskowatego”; zajęty palec jest w całości poszerzony, bolesny i odstaje od innych palców, może wystąpić również zaczerwienienie skóry,
• deformacje stawów: występują głównie w postaci okaleczającej (u ok. 5% chorych); najbardziej charakterystyczne dla łuszczycowego zapalenia stawów są tzw. palce teleskopowe, czyli skrócenie palców w wyniku zniszczenia kości,
• dna moczanowa: może towarzyszyć łuszczycowemu zapaleniu stawów, zwłaszcza przy rozległych zmianach skórnych powodujących zwiększenie stężenia kwasu moczowego; napad dny moczanowej może być trudny do odróżnienia od zaostrzenia łuszczycowego zapalenia stawów (rozpoznanie ułatwia nakłucie stawu i pobranie z niego płynu do badania).

Łuszczyca kropelkowata – charakteryzuje się licznymi, małymi i owalnymi (kropelkowatymi) punkcikami (od wielkości łebka szpilki do maksymalnie 1–2 cm). Te liczne punkciki łuszczycy występują na dużych powierzchniach takich jak tułów. Ta postać łuszczycy jest powiązana z paciorkowym zapaleniem gardła lub innymi infekcjami.

Łuszczyca plackowata to duże, zlewające się wykwity. Zmiany żywoczerwone, ogniska okrągłe lub owalne, często pokryte srebrzystobiałą łuską ze względu na przyspieszony proces rogowacenia w obrębie tarcz chorobowych.

Łuszczyca odwrócona zajmuje powierzchnie zgięciowe, np. stawów łokciowych lub kolanowych. Zmiany mogą mieć charakter sączący. Nie wykazują obecności łuski. Ten typ łuszczycy częściej występuje u osób w starszym wieku.

Łuszczyca krostkowa objawia się w postaci krost wypełnionych jałową treścią ropną. Skóra okolicy wykwitowej jest objęta odczynem zapalnym. Zmiany są tkliwe i występują na rumieniowym podłożu. Łuszczyca krostkowa jest zlokalizowana na dłoniach, stopach lub rzadziej – występuje w postaci uogólnionej, z rozległymi „łatami”.

Łuszczyca krostkowa uogólniona (typu von Zumbusha) – ta postać łuszczycy występująca głównie u dorosłych, o najcięższym przebiegu. Wysiewowi zmian towarzyszy wysoka gorączka, osłabienie, zły stan ogólny, w części przypadków z zagrożeniem życia włącznie. Pojawiające się w przeciągu kilku godzin (< 24 godz.) ropne krosty występują na podłożu rumieniowym i są zgrupowane w pakiety. Obecny jest objaw Nikolskiego. We krwi stwierdza się leukocytozę. Objawy stwarzają podobieństwo do toksycznej nekrolizy naskórka (zespół Lyella). Schorzenie grozi poważnymi powikłaniami – amyloidozą nerek, zgonem.

Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp – jest to zadka postać łuszczycy, występująca częściej u kobiet niż u mężczyzn (4:1). Choroba zazwyczaj rozpoczyna się w 50–60 r.ż. Wykwity pojawiają się falowo na dłoniach i stopach – najczęściej na kciuku i palcu V, po stronie zginaczy palców, na piętach i łuku stopy. Choroba zazwyczaj nie obejmuje dystalnych części palców dłoni i stóp.

Acrodermatitis continua Hallopeau -występują zmiany zlewne rumieniowe-złuszczające i krostkowe, ograniczone do dystalnych części palców rąk.

Łuszczyca paznokci cechuje się obecnością poprzecznych rowków i zagłębień w płytce paznokciowej (niczym w naparstku – skutek zniszczenia łożyska paznokcia), hiperkeratozą podpaznokciową, onycholizą i obecnością żółto-brązowych plam pod płytką paznokciową – patognomonicznych dla łuszczycy tzw. plam olejowych. Płytki mogą być kruche i łamliwe. Może też dojść do onycholizy. Łuszczyca paznokci występuje u 25% chorych – dotyczy 75–86% przypadków łuszczycy stawowej i 20–30% łuszczycy zwyczajnej. Często ta forma łuszczycy mylona jest z grzybicą paznokci.

Łuszczyca wysiękowa – występują zmiany nietypowe, zlokalizowane w fałdach skórnych (pachowe, pachwinowe) oraz w okolicach narządów płciowych.

Łuszczyca zastrzała – zmiany pogrubiałe, pokryte grubą warstwą srebrzystobiałej łuski o hiperkeratotycznej powierzchni; często zmiany utrzymują się miesiącami/latami.

Łuszczyca brodawkująca charakteryzuje się brodawkowatym, nierównomiernym przerostem naskórka o wzmożonym rozwoju. Wyróżniającą cechą jest wzmożone rogowacenie naskórka

Łuszczyca brudźcowa – zadawniona postać łuszczycy wysiękowej, ta sama lokalizacja zmian skórnych; strupy są przerosłe, nawarstwione i wilgotne.

Erytrodermia łuszczycowa – dotyczy rozległego zapalenia i łuszczenia się skóry na dużych powierzchniach ciała. U chorych w wielu przypadkach stwierdza się bardzo niewielkie rezerwy skóry niezmienionej chorobowo. Możliwe jest współwystępowanie uporczywego świądu, obrzęku oraz bólu. Często jest rezultatem zaostrzenia się łuszczycy pospolitej, szczególnie następującego nagłego cofnięcia systemowego leczenia. Często ma bardzo ciężki przebieg, z wysoką temperaturą, utrata płynów, zaburzeniami wodno-elektrolitowymi i wtórnymi zakażeniami.

Międzynarodowy Dzień Łuszczycy ma zwrócić uwagę jak wielkim problemem społecznym jest ta niezakaźna a jednak nieuleczalna, przewlekła choroba. W szczególności celem Światowego Dnia Chorych na Łuszczycę jest podnoszenie świadomości o chorobie i jej niezakaźności zarówno wśród chorych, jak i całego społeczeństwa tak, aby można było mówić o tej chorobie otwarcie, bez wstydu i niedomówień. Poprzez zwrócenie uwagi na ogrom problemu, zachęca się rządy, lekarzy i wszystkich odpowiedzialnych za opiekę zdrowotną do umożliwienia dostępu do optymalnego leczenia tej wyniszczającej choroby. Święto to ma także zjednoczyć wszystkich chorych zrzeszonych i nie zrzeszonych w różnych organizacjach łuszczycowych na całym świecie, aby głos chorych był słyszalny i wysłuchany.

Światowy Dzień Udaru Mózgu

29 października 2010 r po raz kolejny obchodzony jest Światowy Dzień Udaru Mózgu, ustanowiony przez Światową Organizację Udaru Mózgu (World Stroke Organization WSO).
Został on powołany w celu uświadomienia społeczeństwu, działaczom lokalnym, rządom i wszystkim obywatelom, że udar mózgu jest niesłychanie groźnym zjawiskiem. Jest on trzecią, co do częstości, przyczyną śmierci i główną przyczyną trwałego kalectwa wśród osób dorosłych.

Każdego roku, na całym świecie, 29 października jest dniem, w którym specjaliści z dziedziny neurologii, rehabilitacji i innych środowisk medycznych spotykają się i nagłaśniają problem udaru podczas happeningów, zjazdów, sympozjów i innych środków przekazu.

Źródło:  https://pl.wikipedia.org;  http://www.poradnikzdrowie.pl;   http://www.fum.info.pl;