Czwartek, 30 listopad – Dzień Białych Skarpetek, Andrzejki
Poparzeni Kawą Trzy, „Skarpeta i Sandał”, muzyka Hilla, Zasada, Osica, PK3, słowa Bryndal
Dzień Białych Skarpetek
Nosili je Grecy, nosili Rzymianie, noszą współcześni. Mowa o skarpetkach, a konkretnie o najpopularniejszym ich kolorze. Już 30 listopada czeka nas Dzień Białych Skarpetek.
Wszystko zaczęło się w starożytnej Grecji. Hellenowie sporządzali piloi. Był to rodzaj onucy ze skołtunionego włosia zwierząt. Dopiero Rzymianie jednak wpadli na pomysł zszywania ze sobą fragmentów tkanin. Stworzyli w ten sposób swoje udones, będące podwalinami pod pierwsze prawdziwe skarpety.
Ludzie wieków średnich zainteresowali się tematem i skupili na dopracowywaniu skarpet, aż do przesady. Nowa moda wydłużała ten ulubiony element ubioru niejednego amatora. Wszystko do momentu w którym cena jednej pary wynosiła tyle, że świadczyły o bogactwie właściciela. Przy okazji, tej modzie zawdzięczamy pośrednio rajstopy i kalesony. Wszystko dzięki fascynacji skarpetami, nie tylko tymi białymi.
Może więc i warto chociaż w ten jeden dzień podążyć za modą i przyodziać klasyczny strój ?
Andrzejki
Andrzejki to wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji. Pierwsza polska wzmianka literacka o nim pojawiła się w 1557.
Dzień ten przypada na końcu lub na początku roku liturgicznego. Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem.
W Szkocji obchodzony 30 listopada dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym.
Niegdyś wróżby andrzejkowe miały charakter wyłącznie matrymonialny i przeznaczone były tylko dla niezamężnych dziewcząt (męskim odpowiednikiem andrzejek były katarzynki). Początkowo andrzejki traktowano bardzo poważnie, a wróżby odprawiano tylko indywidualnie, w odosobnieniu; w czasach późniejszych przybrały formę zbiorową, organizowaną w grupach rówieśniczych panien na wydaniu, zaś współcześnie przekształciły się w niezobowiązującą zabawę gromadzącą młodzież obojga płci.
Pochodzenie andrzejkowych wróżb matrymonialnych nie jest do końca znane – niektórzy autorzy wskazują na starożytną Grecję, inni odwołują się do kultu starogermańskiego boga Frejra, dawcy bogactw, bóstwa miłości i płodności.
Indywidualne andrzejkowe wróżby i zabiegi magiczne:
Dziewczyny wysiewały w garnkach lub na skrawku pola ziarna lnu i konopi, które zagrabiano męskimi spodniami, w nadziei, że sprowadzi to do domu kandydata na męża (Kresy Wschodnie).
Jeśli dziewczyna pościła przez cały dzień i modliła się do świętego Andrzeja, to we śnie mógł ukazać się jej przyszły ukochany (powszechne).
Jeśli ucięta przez pannę w dniu świętego Andrzeja gałązka wiśni lub czereśni zakwitła w wigilię Bożego Narodzenia, dziewczyna mogła liczyć na rychłe pójście za mąż (powszechne).
Zbiorowe andrzejkowe wróżby i zabiegi magiczne to:
- Losowanie przedmiotów o symbolicznym znaczeniu np. listek oznaczał staropanieństwo, obrączka lub wstążka z czepka – bliski ślub, różaniec – stan zakonny.
- Wylewanie wosku na zimną wodę (często przez ucho od klucza) i wróżenie z kształtu zastygłej masy lub rzucanego przez nią cienia sylwetki przyszłego wielbiciela, akcesoriów związanych z jego zawodem itp. (zob. też ceromancja).
- Ustawianie od ściany do progu jeden za drugim butów zgromadzonych panien: ta której but pierwszy dotarł do progu miała jako pierwsza wyjść za mąż.
- Strona od której zaszczekał pies miała być tą, z której nadejdzie przyszły oblubieniec.
- Dziewczyny dawały psu pieczone pierożki lub kulki z ciasta oznaczające wybranych chłopców i obserwowały, którą zje jako pierwszą.
- Panny ustawiały się w koło i wpuszczały do środka gąsiora z zawiązanymi oczami; dziewczyna do której gąsior najpierw podszedł (albo skubnął) – jako pierwsza miała wyjść za mąż (wróżba znana na Kujawach i w Małopolsce).
- Dziewczyny kładły na ławie placki posmarowane tłuszczem i sprowadzały psa; ta dziewczyna, której placek został najpierw zjedzony jako pierwsza miała wyjść za mąż (wróżba znana na Mazowszu).
- Uczestnicy zabawy pisali imiona na dwóch kartkach: imiona dziewczyn na jednej, a chłopców na drugiej. Potem dziewczyna przekłuwała z czystej strony kartkę z imionami chłopców tak, by ich nie widzieć. Dziewczyna miała potem wyjść za mąż za chłopca o imieniu, które przekłuła. Chłopcy natomiast przekłuwali kartkę z imionami dziewczyn. (wróżba nowoczesna, znana w całej Polsce) .
♥♪ Kabaret Hrabii – Song porzuconej – Joanna Kołaczkowska
Do wszystkich Andrzejów – proszę nie brać do serca słów piosenki (no chyba, że jednak zasługujecie na takie życzenia). Najważniejsze w tym dniu przecież jest to, by się świetnie bawić, więc życzę wszystkim niezapomnianego wieczoru andrzejkowego, udanego towarzystwa, no i oczywiście spełnionych wróżb (ale tylko tych właściwych).
Źródło: https://pl.wikipedia.org; http://dziennikarstwo.wroclaw.pl; http://wierszykolandia.pl