Czwartek, 27 grudnia – w 1856 roku w Warszawie zapalono pierwsze 92 latarnie gazowe, urodził się Artur Andrus – polski dziennikarz prezenter radiowy poeta autor tekstów piosenek piosenkarz oraz artysta kabaretowy i konferansjer

Już po świętach!

Dzisiejszy dzień jest 361 dniem w kalendarzu. Do końca roku pozostaje jeszcze 4 dni, a więc – zaczynamy odliczanie!

Co o dniu dzisiejszym pisałam w roku ubiegłym? Zainteresowanych zapraszam  (TUTAJ) .

***

W 1856 roku, w Warszawie zapalono pierwsze 92 latarnie gazowe

Latarnia gazowa  to zamontowana na słupie lampa gazowa, która emituje światło przez spalanie gazu. Efekt świecenia powstaje dzięki znajdującym się w płomieniu, rozżarzonym cząsteczkom węgla, lub żarnikowi w postaci koszulki Auera.

Pierwszą lampę gazową zastosował (do oświetlenia mieszkania) Szkot William Murdoch w 1792 r. Była to rurka metalowa, u wylotu której spalał się gaz. Miejskie oświetlenie gazowe rozbłysło po raz pierwszy w Londynie (1809), a następnie w Paryżu (1819).

Na dzisiejszych ziemiach polskich pierwsza lampa gazowa została użyta pokazowo w Krakowie (1830) następnie zaś we wrocławskiej restauracji „Złota Gęś” (1843). W Warszawie nowoczesne oświetlenie gazowe zainstalowano na stałe w 1856 roku, gdy koncesję otrzymało Niemieckie Kontynentalne Towarzystwo z Dessau. W 1882 w 400 tysięcznej Warszawie było około 2000 latarni gazowych.

Z czasem oświetlenie gazowe zostało zastąpione przez oświetlenie elektryczne.

Do dzisiaj spotyka się także latarnie zabytkowe, jako atrakcja zabytkowych hoteli, pałaców, czy też pozostawione ze względów historycznych w wybranych miejscach jako oświetlenie miejskie.

Latarnie gazowe nadają bardzo specyficzny charakter miejscu które oświetlają, z uwagi na charakterystyczny półmrok i ciekawy kolor światła.

W Warszawie obecnie czynnych jest około 240 latarni gazowych. Spotkać je można w takich miejscach jak:

• Śródmieście: wzdłuż ulicy Agrykola (oświetlona w całości instalacją gazową) – 35 sztuk
• Śródmieście: przy skrzyżowaniu alei Szucha 9 i ul. Emila Zoli (3 sprawne lampy)
• Bielany: 64 sztuki – rejon placu Konfederacji, ul. Płatnicza, Granowska, Szaflarska, Cegłowska
• Śródmieście: Powiśle, ul. Jezierskiego – 8 sztuk, latarnie typu Grezin
• Śródmieście: Nowe Miasto – przy figurze NMP, kościół Nawiedzenia NMP w Warszawie – 2 sztuki

• Mokotów: Sadyba – ul. Orężna – 31 sztuk, Kąkolewska – 13 sztuk, Godebskiego – 11 sztuk, Jodłowa – 13 sztuk, Skwer Starszych Panów – 12 sztuk
• Wilanów – ulica Kostki-Potockiego – 11 sztuk
• Śródmieście: ul. Srebrna 12, przed Muzeum Woli – 2 sztuki
• Wola: ul. Kasprzaka dawny teren Gazowni Warszawskiej, przed siedzibą firmy Budgaz – 15 sztuk, przed Muzeum Gazownictwa – 6 sztuk, ul. Nakielska na terenie firmy Gazownia Serwis – 10 sztuk na dwóch kandelabrach 5-ramiennych.

Spis ten stanowi specyficzną ściągę, którą możemy wykorzystać przy najbliższym zwiedzaniu Warszawy. Bo przecież niedługo może ich nie być. Pamiętacie tę bajkę?

„Pewnego razu była sobie szanowana stara lampa uliczna, która wykonywała swoje obowiązki uczciwie i dobrze od wielu lat. Lecz pewnego razu stwierdzono, iż jest za staromodna. To był ostatni wieczór, kiedy miała wisieć na latarnianym słupie i oświecać ulicę. Lampa czuła się jak baletnica, która tańczyła po raz ostatni i wiedziała, że jutro przeminie…”

Szymon Zychowicz – Pożegnanie z latarniami

***

W latach 1994–2017 dziennikarz Programu Trzeciego Polskiego Radia, od 2018 RMF Classic, a od 2005 stały gość Szkła kontaktowego w TVN24. Mistrz Mowy Polskiej (2010).

27 grudnia 1971 roku, w Lesku, urodził się

Artur Andrus – polski dziennikarz, prezenter radiowy, poeta, autor tekstów piosenek, piosenkarz oraz artysta kabaretowy i konferansjer

Wychowywał się w Solinie. Uczęszczał do szkół podstawowych w okolicznym Zabrodziu, Bóbrce i w Sanoku. Był harcerzem Hufca ZHP w Sanoku, zastępcą redaktora naczelnego pisma „Harcerz Sanocki Mały. Harcerskie Pismo Młodych” i redaktorem naczelnym kwartalnika „Harcerz Sanocki”. Uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku (w okresie nauki prowadził w szkole radiowęzeł i akademie szkolne), w którym zdał egzamin dojrzałości w 1990 roku. Ukończył dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim.

W latach 1994–2017 współpracował z Programem Trzecim Polskiego Radia, gdzie współredagował oraz prowadził programy takie jak Powtórka z rozrywki oraz Akademia rozrywki. Gospodarz kabaretowych spotkań w warszawskiej Piwnicy pod Harendą, łódzkiej „Przechowalni” i krakowskiej „Piwnicy Pod Baranami”, promotor wielu młodych kabaretów i zjawisk okołokabaretowych. Na jego cześć nazwano postać posterunkowego w sztuce Trąbka dla gubernatora kabaretu Potem.

W 2003 razem z Andrzejem Poniedzielskim pisał dialogi i występował w drugoplanowej roli portiera w odc. 1–11 serialu Sprawa na dziś. Od 2005 roku jest stałym komentatorem programu publicystyczno-satyrycznego Szkło kontaktowe, nadawanego na antenie TVN24. W 2007 roku w TV Puls prowadził teleturniej Tylko Ty. Wcielał się w postać Dziadka w serialu kabaretowym TVP2 Rodzina Trendych oraz w postać Jonathana Owensa w serialu kabaretowym Spadkobiercy transmitowanym również w telewizji.

Jest autorem książki-zbioru piosenek i wierszy pt. Popisuchy, wydanej przez łódzkie wydawnictwo Piątek Trzynastego w grudniu 2004 roku. Natomiast w 2008 roku tygodnik Polityka wydał Kolekcję polskich kabaretów złożoną z 15 płyt DVD z nagraniami polskich kabaretów wybranych i opatrzonych komentarzem Artura Andrusa.

Został członkiem warszawskiego Koła Towarzystwa Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej.

W 2013 roku podczas 50. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu poprowadził wraz z Katarzyną Kwiatkowską koncert Super Premiery.

W 2015 został prezenterem cyklu Z Andrusem po Galicji, emitowanego w TVP Rozrywka, TVP Historia, TVP Polonia oraz TVP3.

W październiku 2017 nie otrzymał zgody zarządu Polskiego Radia na współpracę ze Szkłem kontaktowym TVN24 i zrezygnował z pracy w radiowej Trójce.

1 lipca 2018 rozpoczął współpracę z RMF Classic debiutując w audycji Wakacje z Andrusem, którego pierwszym gościem była Joanna Kołaczkowska a następnie został gospodarzem programu NieDoMówienia, czyli rozmowy niezobowiązujące Artura Andrusa.

Dorota Miśkiewicz i Artur Andrus – Bambino Jazzu

Źródło:  https://pl.wikipedia.org;   Hans Christian Andersen „Stara latarnia”;