Czwartek, 9 sierpnia – Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej na Świecie
Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej na Świecie
Ludy tubylcze jest pojęciem nieposiadającym uniwersalnej, powszechnie przyjętej definicji. Organizacja Narodów Zjednoczonych, Międzynarodowa Organizacja Pracy i Bank Światowy, wypracowały własny, bardziej szczegółowy i szeroko akceptowany, sposób rozumienia tego pojęcia. Według nich pojęcie ludy tubylcze obejmuje grupy kulturowe i ich potomków, które cechuje kontynuacja kulturowa oraz związek z określonym regionem lub jego częścią i które w przeszłości zamieszkiwały lub zamieszkują do dzisiaj dany region. Grupę taką charakteryzuje przynajmniej częściowa odrębność językowa, kulturowa i społeczna (organizacyjna). Dodatkowym czynnikiem jest także samoidentyfikacja grupy jako grupy tubylczej oraz uznawanie jej za taką przez inne grupy.
Inne określenie ludów tubylczych to ludy rdzenne, autochtoni („z tej ziemi”, „tuziemiec”, „tubylec” od autós 'sam’ i chthōn 'ziemia’), aborygeni, Pierwsze Narody, Czwarty Świat i inne. Ze względu na ich ograniczony zasięg (lub pejoratywne czasem konotacje), preferowane jest zwykle, m.in. w ramach systemu ONZ, pojęcie ludy tubylcze.
International Day of the World’s Indigenous Peoples (9 August 2018)
Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej na Świecie – International Day of the World’s Indigenous People to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ (rezolucją 49/214 z 23 grudnia 1994 roku) obchodzone corocznie 9 sierpnia , do 2014 roku.
Inna nazwa tego święta to Międzynarodowy Dzień Ludności Rdzennej na Świecie.
Termin obchodów wyznaczono początkowo na lata 1994-2004 na czas trwania Międzynarodowej Dekady Ludności Tubylczej na Świecie. (rezolucja 48/163 z 21 grudnia 1993).
20 grudnia 2004 roku Zgromadzenie Ogólne (rezolucją 59/174) ogłosiło Drugą Międzynarodową Dekadę Ludności Tubylczej na Świecie (2005-2014) w Nowym Jorku, Genewie i innych siedzibach ONZ. Tym samym zadecydowano o kontynuacji corocznych obchodów na czas trwania drugiej dekady.
Podstawowe prawa i wolności ludów tubylczych ma gwarantować opracowana w systemie ONZ przez specjalną podkomisję i przyjęta w 2007 Deklaracja praw ludów tubylczych.
Najważniejszym zagrożeniem dla ludności tubylczej jest postępująca akulturacja i różne formy dyskryminacji przez dominujące warstwy społeczne. Częstą przyczyną tego rodzaju problemów jest konflikt o zasoby – szacuje się, że ponad 60% światowych zasobów surowcowych i naturalnych zalega na obszarach zamieszkanych przez społeczności pierwotne. Konflikty tego typu stają się częstą przyczyną wysiedleń i marginalizacji ludności tubylczej w nowym miejscu zamieszkania.
Zgromadzenie Ogólne zwróciło się do Sekretarza Generalnego ONZ z prośbą o wsparcie obchodów Dnia oraz zachęcanie rządów do włączenia się w obchody na szczeblu narodowym.
Ideą Międzynarodowego Dnia Ludności Tubylczej na Świecie jest zwrócenie uwagi na bogatą różnorodność kultur tubylczych. Z jednej strony to ludzie, którzy oparli się pokusom cywilizowanego świata, z drugiej muszący borykać się z wieloma problemami.
Najbardziej reprezentatywni dla grupy ludów tubylczych to Aborygeni australijscy i Indianie amerykańscy.
Australian aborigines ✌ Australian aboriginal music | Australia
Aborygeni – najstarsza na świecie grupa etniczna, żyjąca w Australii
Aborygeni („od początku”, czyli „ci, którzy byli tu od początku”) to rdzenni mieszkańcy Australii.
Przybyli do Australii około 40–65 tys. lat temu, prawdopodobnie z południowo-wschodniej Azji, przez pomost wyspowy dzisiejszej Indonezji i wyspę Nową Gwineę. Prowadzili koczowniczy tryb życia. Byli uzależnieni od otaczającego ich środowiska i bardzo z nim związani. Do ich podstawowych zajęć należały: łowiectwo i zbieractwo, a w rejonach nadbrzeżnych także rybołówstwo. W 1770 roku, gdy James Cook dotarł do Australii, istniało od ponad 500 do 600 plemion aborygeńskich używających co najmniej 500 języków.
Obecnie Aborygeni zamieszkują głównie słabo zaludnione i nieurodzajne obszary Australii Zachodniej, Queensland i Terytorium Północnego. Liczna populacja Aborygenów zamieszkuje także uboższe przedmieścia w wielkich australijskich miastach.
Aborygeni są zazwyczaj zaliczani do rasy czarnej, choć według niektórych antropologów tworzą odrębną rasę bądź odmianę australoidalną. Pod względem fizycznym charakteryzują się ciemną karnacją (barwa od czekoladowej do czarnej), kręconymi lub falistymi, brązowymi i czarnymi włosami, długą głową (dolichocefalia), szerokim nosem, prognatyzmem (nadmiernym wysunięciem kości trzewioczaszki-
Native Americans – Tubylczy Amerykanie
Indianie to najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana z trzech (obok Inuitów (Eskimosów) i Alutów) grup ludości tubylczej (rdzennej, autochtonicznej) zamieszkujących oba kontynenty amerykańskie, obejmująca – zarówno dawniej, jak i dziś – setki ludów, plemion i grup o bardzo różnym charakterze i stopniu rozwoju. W tradycyjnej antropologii zaliczani są do rasy żółtej. W różnych krajach, środowiskach i językach Ameryki stosowane bywają także różne inne określenia o rozmaitym zasięgu stosowania, popularności, nacechowaniu i konotacjach. W Kanadzie oficjalnie są to First Nations („Pierwsze Narody”), w USA – Native Americans („Tubylczy Amerykanie”) a także First Americans („Pierwsi Amerykanie”), w Ameryce Łacińskiej są to zwykle Indigenas (tubylcy), istnieje też określenie Amerindians („Amerindianie”), itp.
Kodeks etyczny Indian
Źródło: https://pl.wikipedia.org; „Pierwsze narody. Społeczności rdzenne i idea tubylczości we współczesnym świecie”, red. Jarosław Derlicki, Wojciech Lipiński;