Czwartek, 4 lipca – Święto Hot Doga, Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych

Wydarzyło się:

(1776)  Obradujący w Filadelfii II Kongres Kontynentalny uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych

(1610) II wojna polsko-rosyjska: hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski odniósł zwycięstwo pod Kłuszynem nad wojskami moskiewskimi, które szły z odsieczą Smoleńskowi

Urodzili się:

(1954)  Andrzej Poniedzielski – polski poeta, satyryk, bard, konferansjer

Dzisiaj obchodzimy

Święto Hot Doga

Wszystkim Wam życzę smacznego świętowania i zapraszam  (TUTAJ) .

Dzisiejszy dzień obfituje w różnego rodzaju ważne wydarzenia a także urodziny osobistości bardziej lub mniej szacownych, a więc do dzieła!

***

Za późno na przeprosiny: Deklaracja niepodległości – Polskie napisy

4 lipca 1776 roku

obradujący w Filadelfii II Kongres Kontynentalny uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych

Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych (Declaration of Independence – jednomyślna deklaracja trzynastu Zjednoczonych Stanów Ameryki) to akt prawny autorstwa m.in. Thomasa Jeffersona, uzasadniający prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III. Ogłoszona 4 lipca 1776 w Filadelfii podczas II Kongresu Kontynentalnego.

Uchwalenie Deklaracji poprzedziły deklaracje poszczególnych stanów.

Deklaracja głosiła prawo do ustanawiania wszelkich aktów państwowych, wypowiadania wojny i zawierania pokoju przez dawne kolonie angielskie w Ameryce Północnej.

Jej autorami, oprócz Jeffersona, byli John Adams, Benjamin Franklin, Robert R. Livingston i Roger Sherman – „Komitet Pięciu”. Sygnatariusze Deklaracji niepodległości zostali nazwani przez kolonistów ojcami-założycielami.

Deklaracja niepodległości była pierwszym oficjalnym oświadczeniem na temat tego, czym powinien być rząd. Ponadto, miała ona charakter uniwersalny, była czymś więcej aniżeli prywatnym przesłaniem skierowanym do Wielkiej Brytanii, był to apel do całej ludzkości.

Idee zawarte w Deklaracji to synteza poglądów ówczesnych myślicieli oświeceniowych. Największy wpływ na treść tego dokumentu miała osoba Johna Locke’a, który swoją twórczością filozoficzno-literacką ustanowił kanon myśli oświeceniowej w odniesieniu do rządu i jego obowiązków względem obywateli. Thomas Jefferson wiedział, że poglądy głoszone przez Locke’a pasowały do sytuacji, w jakiej znalazły się kolonie w dobie rewolucji, a także odzwierciedlały nastroje społeczne prowincji amerykańskich.

*

Obecnie dzień 4 lipca obchodzony jest jako święto narodowe –

Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych

Dzień Niepodległości (Independence Day) to święto obchodzone w rocznicę ogłoszenia Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych od Wielkiej Brytanii w 1776 roku.

W Stanach Zjednoczonych odbywają się wtedy liczne koncerty, parady i festyny. Tradycją są również przemówienia o tematyce patriotycznej wygłaszane przez polityków i urzędników państwowych. Natomiast po zmierzchu mają miejsce pokazy sztucznych ogni.

Chociaż święto nieoficjalnie obchodzono już od 1777 r., dopiero w 1870 r. Kongres Stanów Zjednoczonych oficjalnie ustanowił czwarty lipca dniem wolnym od pracy bez wynagrodzenia dla urzędników federalnych. W 1931 r. zmieniono prawo, przyznając im wynagrodzenia za dzień wolny od pracy.

Obchody święta są inspiracją dla twórczości wielu amerykańskich pisarzy i reżyserów.

20 grudnia 1989 roku odbyła się premiera nagrodzonego Oskarem filmu Urodzony 4 lipca (Born on the Fourth of July), wyreżyserowanego przez Olivera Stone’a, z Tomem Cruise’em w roli głównej. Film jest adaptacją autobiografii weterana wojny w Wietnamie – Rona Kovica, laureata nagrody Złotego Globu w kategorii Najlepszy Scenariusz.

3 lipca 1996 odbyła się premiera filmu Dzień Niepodległości (Independence Day) – fantastycznonaukowy film, wyreżyserowany przez Rolanda Emmericha. Film zdobył Nagrodę Akademii Filmowej za efekty wizualne.  Kontynuacją filmu jest Dzień Niepodległości: Odrodzenie z 2016 roku.

Born on The Fourth of July – Trailer

***

65 lat temu, 4 lipca 1954 w Iwaniskach, urodził się

(1954)  Andrzej Poniedzielski – polski poeta, satyryk, bard, konferansjer

a także autor tekstów piosenek, humorysta, gitarzysta, twórca scenariuszy, reżyser, osoba związana z kabaretem, aktor Teatru Ateneum w Warszawie. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV. Mistrz Mowy Polskiej z roku 2011

Po ukończeniu szkoły podstawowej (1969), a następnie Technikum Elektronicznego w Kielcach (1974) rozpoczął studia na Politechnice Świętokrzyskiej na kierunku „automatyka przemysłowa”, które ukończył w 1980 z dyplomem magistra inżyniera automatyka.

Będąc jeszcze uczniem technikum, założył szkolny kabaret, organizował występy artystyczne z okazji uroczystości szkolnych, również ze swoim udziałem, brał udział w działalności szkolnego radiowęzła.

Studiując na Wydziale Elektrycznym Politechniki Świętokrzyskiej założył kolejny kabaret. Występował w uczelnianym Klubie pod Krechą. Od 1977 roku uczestniczył w Giełdach Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, będących w tamtych czasach spotkaniami wykonawców i twórców z tak zwanego drugiego obiegu.

Jest autorem łącznie ponad 400 wierszy i piosenek oraz tekstów ponad 20 piosenek Elżbiety Adamiak. W 1984 roku opublikował tomik swoich wierszy „Chyba już można…”, zawierający kilkadziesiąt tekstów, wierszy i piosenek z lat 1977–1982 m.in. „Bawitko”, „Kardiogram”, „Koń, szabelka i butelka”, „Nos Kościuszki” oraz „Piosenkę o chyba jeszcze miłości”. W 1987 ukazała się jego pierwsza płyta długogrająca (Elżbieta Adamiak & Andrzej Poniedzielski – Live, Pronit). Pisał także teksty dla Edyty Geppert, Anny Marii Jopek, Seweryna Krajewskiego, Maryli Rodowicz, Lory Szafran, Anny Treter, Grzegorza Turnaua i Tadeusza Woźniaka. Pisał teksty do muzyki Elżbiety Adamiak, Seweryna Krajewskiego, Włodzimierza Nahornego, Janusza Strobla, Jerzego Satanowskiego.

Lata 90. to jego próba biznesu z artykułami motoryzacyjnymi, jednakże porzucił to i założył własną scenę – Łódzką Piwnicę Artystyczną „Przechowalnia”. Ruszyła w 1995 roku, przy ogromnym wsparciu i udziale żony. Był to wtedy jedyny kabaret literacki w Polsce, oprócz krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Od 1999 roku Andrzej Poniedzielski zaczął prowadzić wspólnie z Arturem Andrusem wieczory kabaretowe w Przechowalni, co stworzyło nową jakość improwizowanych błyskotliwych dialogów opartych o sceniczne osobowości obu artystów (fragmenty wydano na czterech składankach CD).

W 1999 roku w serii „Biblioteka bardów” nakładem Wydawnictwa „Twój Styl” ukazały się wiersze i teksty Andrzeja Poniedzielskiego. Tomik zilustrował jego syn Michał.

Współpracował z teatrem – do muzyki Tadeusza Woźniaka pisał piosenki do spektakli takich jak „Kubuś Fatalista i jego Pan”, „Czterech muszkieterów w świecie komputerów” (Teatr Polski w Bydgoszczy) czy „Kopciuszek” Brzechwy (Teatr Dramatyczny w Białymstoku i Teatr im. Horzycy w Toruniu). W 2002 roku, w łódzkim Teatrze Powszechnym, stworzył spektakl „12 godzin z życia kobiety” z piosenkami Wojciecha Młynarskiego i Jerzego Derfla z płyty pod tym samym tytułem, a w 2005 roku w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku „Cztery pary roku – Casting”.

W roku 2006, wraz z Magdą Umer i Wojciechem Borkowskim stworzył spektakl parateatralny „Chlip-Hop – czyli nasza mglista laptop–lista”, wydany również na płytach DVD i CD, atmosferę tego spektaklu i nastrój dialogów udało się autorom przenieść do Internetu w formie popularnego blogu, który został również wydany w postaci książki.

Wspólnie z Adamem Opatowiczem w Teatrze Polskim w Szczecinie stworzył spektakle: „Piosennik” (2004) i „Stacyjka Zdrój” (2007). W lutym 2007 roku napisał scenariusz i wraz z Adamem Opatowiczem wyreżyserował spektakl „Album rodzinny” oparty na piosenkach i tekstach Jana Kaczmarka.

4 lipca 2002 roku, w ramach Olsztyńskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję”, miała premierę jego pierwsza solowa płyta 13 łatwych utworów tanecznych, za którą otrzymał nominację do Fryderyków w kategorii „piosenka poetycka”.

Od 2001 roku regularnie pisze felietony dla łódzkiego miesięcznika kulturalnego „Kalejdoskop”, a od kwietnia 2003 do 2009 roku pisał „Felietony z wierszem” dla miesięcznika „Zwierciadło”. Razem z Arturem Andrusem pisał dialogi i występował w drugoplanowej roli portiera w odc. 1-11 serialu Sprawa na dziś (2003). W filmie Zamknięci w celuloidzie (2007) w reżyserii Władysława Sikory grał samego siebie.

Jest współautorem wielu spektakli estradowych (scenariusz, reżyseria, prowadzenie), m.in. Wielkiej Gali 80-lecia Polskiego Radia, koncertu „Inny świat, Monsieur Chopin”, gali Złotego Berła Fundacji Kultury Polskiej dla Janusza Gajosa i Wojciecha Młynarskiego, koncertu jubileuszowego Seweryna Krajewskiego w Opolu.

W marcu 2007 roku Andrzej Poniedzielski, przyjmując propozycję Gustawa Holoubka, objął kierownictwo literackie „Sceny na dole” w warszawskim Teatrze Ateneum.

19 listopada 2011 roku zorganizowano koncert „Wywar z przywar” w ramach Festiwalu Korowód przez Fundację „Piosenkarnia” Anny Treter. Tytuł pochodzi od piosenki śpiewanej przez organizatorkę tego wydarzenia, w którym śpiewali: Elżbieta Adamiak, Barbara Gąsienica-Giewont, Edyta Geppert, córka Katarzyna Poniedzielska, Anna Treter, Jakub Blokesz, Przemysław Branny, Grzegorz Turnau, jak i sam Andrzej Poniedzielski oraz Artur Andrus.

24 kwietnia 2012 roku została wydana płyta Chyba już można… będącą zapisem koncertu, który odbył się w Teatrze Małym w Łodzi. Oprócz tekstów piosenek autorstwa Andrzeja Poniedzielskiego jest nagranie pieśni z wolnym tłumaczeniem przeboju pt. „Tęsknij” na melodię „Dance me to the end of love” Leonarda Cohena.

Dokładnie rok później Poniedzielski wydał drugą płytę studyjną pt. SzlafRock & Roll w którym autor wykonuje piosenki pisane dla wielu wykonawców m.in. Maryli Rodowicz, Edyty Geppert, Anny Treter.

W 2014 roku miał premierę program jubileuszowy z okazji 60 urodzin pt. „Monday-Day, czyli Sing, Spring & Drink” w warszawskim Teatrze Ateneum, w którym jubilat prezentował swoje najlepsze piosenki z całej swojej twórczości, piosenki z tego programu ukazały się w 2015 roku na płycie Live? zarejestrowanej na koncercie w Teatrze Ateneum w grudniu 2014 roku.

W październiku 2016 roku nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ukazało się najpełniejsze wydanie wierszy i piosenek Andrzeja Poniedzielskiego pod tytułem Dla duszy – gram.

Od 1980 roku jego żoną jest Elżbieta Adamiak. Ma córkę Katarzynę i syna Michała (bliźnięta, oboje urodzeni 10 lipca 1981 roku). W październiku 2008 roku został dziadkiem Zuzanny (córka Michała), zaś w marcu 2009 roku przyszła na świat jego druga wnuczka – Hanna (córka Katarzyny).

Andrzej Poniedzielski Bohater

***

Przy okazji daty 4 lipca, przyszło mi pisać o naszych dwóch „Wielkich Braciach”. Napisałam już o tym zza Oceanu – Stanach Zjednoczonych. Jako że kraj młodszy, to i historia krótsza, a ponieważ dzieli nas Wielka Woda, to i okazji do wojen polsko-amerykańskich nie było.

Jeśli zaś chodzi o drugiego z „Wielkich Braci”, to kłopoty sąsiedzkie  mieliśmy prawie od zawsze.

Wojny polsko-rosyjskie mają ścisły związek z momentem upadku władzy tatarskiej nad Księstwem Moskiewskim w 1480 roku.

Gdy władca Moskwy Iwan III przyjął tytuł „z Bożej łaski władcy całej Rusi”, konflikt z Litwą, w której skład wchodziła znaczna część Rusi, był nieunikniony. Ze względu na unię z Litwą – Polska automatycznie została wmieszana w konflikt o panowanie nad ziemiami dawnej Rusi Kijowskiej. Do chwili zawarcia Unii Lubelskiej oficjalnie były to wojny litewsko-rosyjskie, w których wojska polskie pełniły rolę pomocniczą. Natomiast od chwili, gdy w 1569 roku włączone zostały do Korony ogromne obszary Ukrainy, Polska uzyskała bezpośrednią granicę z Rosją i od tej chwili zadanie powstrzymywania rosyjskiego naporu spoczęło głównie na Polsce.

• Wojna Polski i Litwy z Moskwą 1492–1494
• Wojna Polski i Litwy z Moskwą 1500–1503
• Wojna Polski i Litwy z Moskwą 1507–1508
• Wojna Polski i Litwy z Moskwą 1512–1522
• Wojna Polski i Litwy z Moskwą 1534–1537
• Wojna Polski i Litwy z Rosją 1558–1570
• I wojna polsko-rosyjska (pskowska) 1577–1582
• II wojna polsko-rosyjska (moskiewska) 1609–1618
• III wojna polsko-rosyjska (smoleńska) 1632–1634
• IV wojna polsko-rosyjska (ukraińska) 1654–1667
• V wojna polsko-rosyjska (o sukcesję polską) 1733–1735
• VI wojna polsko-rosyjska (barska) 1768–1772
• VII wojna polsko-rosyjska (targowicka) 1792
• VIII wojna polsko-rosyjska (kościuszkowska) 1794
• IX wojna polsko-rosyjska (listopadowa) 1830–1831
• X wojna polsko-rosyjska (styczniowa) 1863–1864
• XI wojna polsko-rosyjska (bolszewicka) 1919–1921
• wojna polsko-radziecka (wrześniowa) 17 września 1939

Historia którą chcę przedstawić zaczęła się dużo, dużo wcześniej.  Natomiast ze względu a datę i wagę wydarzenia przenieśmy się do dnia 4 lipca 1610, kiedy to

II wojna polsko-rosyjska: hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski odniósł zwycięstwo pod Kłuszynem nad wojskami moskiewskimi, idącymi z odsieczą Smoleńskowi

Wojna moskiewska (II wojna polsko-rosyjska) to konflikt zbrojny pomiędzy Rzecząpospolitą a Rosją toczony w latach 1609–1618. Historia bitwy kłuszyńskiej nie zaczyna się ani w dniu bitwy (4 lipca 1610 roku), ani nawet w chwili rozpoczęcia wojny (1609 rok).

Bitwa pod Kłuszynem stanowiła część operacji, której pierwotnym celem było zajęcie Smoleńska. Pod tym, w owym czasie rosyjskim, miastem od końca września 1609 roku stały wojska Rzeczpospolitej. Podejmowane przez nie próby opanowania potężnie ufortyfikowanego miasta spełzały na niczym, choć przedłużające się oblężenie coraz bardziej wyczerpywało potencjał obrońców. Dlatego od połowy maja 1610 roku Rosjanie koncentrowali w Możajsku siły, które miały ruszyć z pomocą Smoleńskowi. Reakcją strony polskiej było wydzielenie z armii oblegającej Smoleńsk skromnego korpusu wojsk pod wodzą hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego i wysłanie go na wschód – na nieprzyjaciela. Żółkiewski podjął się tego zadania po tym, jak wojewoda bracławski Jan Potocki wymówił się z tej misji. Potocki nie chciał się jej podjąć, choć siły, które mu proponowano, były liczniejsze od tych, które później powierzono hetmanowi Żółkiewskiemu.

Bitwa została stoczona między wojskami polskimi pod dowództwem hetmana Żółkiewskiego, a armią moskiewską pod dowództwem kniazia Dymitra Szujskiego oraz szwedzkimi posiłkami dowodzonymi przez Jakuba Pontussona De la Gardie.

Bitwa pod Kłuszynem to jedno z najbardziej spektakularnych zwycięstw w historii polskiego oręża. Hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski dowodzący ok. 6,5-tysięcznym wojskiem, złożonym głównie z husarii, miał przeciwko sobie blisko 40-tysięczne wojska rosyjsko – szwedzkie, na których czele stał kniaź Dymitr Szujski. Rosjanie szli na odsiecz Smoleńskowi oblężonemu przez siły polsko-litewskie.

Kolejne ataki husarii Żółkiewskiego rozbiły wojska moskiewskie, a wspierających je Szwedów skłoniły do zaprzestania walki. Aby zrekompensować przewagę liczebną wroga polska husaria wielokrotnie ruszała do szarży. Niektóre chorągwie atakowały nawet po 8-10 razy. Dzięki temu Rosjanie byli przekonani, że mają przeciwko sobie siły znacznie liczniejsze niż w rzeczywistości miało to miejsce.

Zawodowi polscy żołnierze zdecydowanie przewyższali poziomem wyszkolenia wojska rosyjskie, złożone głównie z pospolitego ruszenia oraz słabo uzbrojonych chłopów. I nawet zaciężni rajtarzy w służbie armii rosyjskiej nie byli w stanie powstrzymać polskich husarów.

Atak wojsk Żółkiewskiego rozbił wojska moskiewskie, a następnie skłonił do zaprzestania walki cudzoziemców posiłkujących Szujskiego. Bitwa zakończyła się paniczną ucieczką Szujskiego i ocalałych Rosjan. Zginęło 8 tys., a według innych źródeł – nawet 17 tys. żołnierzy rosyjskich. Po stronie polskiej było tylko 300 zabitych. W wyniku tej bitwy skapitulowała wkrótce także licząca 8 tys. żołnierzy armia rosyjska Grigorija Wałujewa w Carowym Zajmiszczu.

„Batalię pod Kłuszynem rozegrał Żółkiewski po mistrzowsku. Z konsekwencją realizował przyjęty plan operacji, biorąc pod uwagę jego wiek (63 lata), zły stan zdrowia i czas trwania starcia (około 5 godzin), dowodzenie jego należy ocenić bardzo wysoko. Nie tylko bowiem narzucił przeciwnikowi miejsce i czas walki, ale umiejętnie wprowadzając oddziały do boju, bez przerwy kontrolował sytuację. Zwycięstwo jego nad czterokrotnie silniejszym przeciwnikiem wyraźnie kontrastowało z niepowodzeniami armii królewskiej pod Smoleńskiem, dlatego starano się je pomniejszyć…”

Na tym kończy się dzisiejsza lekcja historii. Na następną (w której opowiem o najbardziej ukrywanej dacie w historii Polski), zapraszam 28 października.

Do czego zdolna jest Polska armia? Kłuszyn 1610

Źródło:    https://pl.wikipedia.org;   https://kresy24.pl;   https://dorzeczy.pl;