Hej! Kasiu, Katarzyno, gdzie mam szukać cię dziewczyno? Wróżby o ciebie zapytam, czyli … w noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny

Piątek, 24 listopada – Katarzynki (święto ludowe), Dzień Buraka (święto nietypowe)

 

Milkshop – Sweet harmony

 

Katarzynki

Kiedyś święto to było znane w całym świecie słowiańskim, dziś niemal zapomniane. Zostało prawie całkowicie wyparte przez spopularyzowane na zachodzie święto panien zwane Andrzejkami. Święto św. Katarzyny warte jest przypomnienia, choćby ze względu na jego ciekawy charakter i długą tradycję. Dziś jego echa pobrzmiewają już tylko na Ukrainie i Białorusi. A szkoda.
W tradycji kościoła katolickiego św. Katarzyna zajmuje dość ważne miejsce.

Katarzyna Aleksandryjska męczennica chrześcijańska, jedna z Czternastu Świętych Wspomożycieli, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, żyła pod koniec III w n.e. za czasów panowania pogromcy chrześcijan, cesarza Dioklecjana. Została ścięta w wieku 18 lat za obronę chrześcijan. Z jej imieniem wiąże się wiele legend, czci się ją prawie w całej Europie. Największe nasilenie kultu świętej przypadło na okres średniowiecza. W 1999 roku została beatyfikowana przez polskiego papieża Jana Pawła II. W kościołach chrześcijańskich obrzęd Katarzynek odbywa się w niedzielę poprzedzającą 29 listopada. Katarzynę Aleksandryjską zaliczono w poczet czternastu świętych wspomożycieli i jest między innymi patronką filozofów, kolejarzy i adwokatów.

Święta Katarzyna Aleksandryjska to również patronka cnotliwych kawalerów, którzy pragną poznać wybrankę swojego serca i w przyszłości wejść w związek małżeński.

W wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej, 24 listopada, mężczyźni tradycyjnie ścinali wiśniowe gałązki i wkładali je do wazonu. Gdy gałązki zakwitły do Bożego Narodzenia oznaczało to dobrą nowinę – mężczyzna miał szansę na ożenek z kobietą, której nie opuści do końca życia.

W nocy z 24 na 25 listopada dużą rolę odgrywały sny. Wg ludowej tradycji jeśli mężczyźnie przyśniła się biała kura – miał spotkać pannę; czarna kura oznaczała wdowę, a kura z kurczętami wdowę z potomstwem. Za dobry znak uważano sen o sowie, za zły omen sen o czarnym lub siwym koniu – oznaczało to bowiem starokawalerstwo.
„W noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny” – to porzekadło towarzyszyło wkładaniu pod poduszkę dziewczęcych przedmiotów czy ptasiego pióra mających sprowadzić proroczy sen o przyszłej narzeczonej, bądź karteczek z pierwszymi literami imion lub całymi żeńskimi imionami, które zaraz po przebudzeniu miały być wylosowane. Być może towarzyszył temu wierszyk:
         
„Wskaż proszę wróżbo wybrankę, żonę i przyszłą kochankę. Wyciągam karteczki cztery, są jej imienia litery …”
 
Najpopularniejszą wróżbą była i możliwe że nadal jest – losowanie z kubków.
Ukrywano pod nimi przedmioty symbolizujące ożenek (np. obrączka), przypływ majątku (np. monety), dobrą pracę (zboże), chwilowy zastój (pusty kubek) a następnie losowano. Losowaniu towarzyszył być może wierszyk:
„Kasiu daj znać, co się będzie ze mną dziać.”
Mężczyźni podkładali też elementy kobiecej garderoby pod poduszkę lub w trakcie toalety wycierali twarz spódnicą. Przed wszelkimi wróżbami zgodnie recytowali wierszyk ku pomyślności wróżb:
Hej! Kasiu, Katarzynko
Gdzie szukać cię dziewczynko
Wróżby o ciebie zapytam
Czekaj – wkrótce zawita
Bawmy się więc w Katarzyny
Szukajcie chłopaki dziewczyny
Zapytać więc trzeba wróżby
A nuż potrzebne już drużby
Szkoda, że Katarzynki wyparte zostały przez dobrze wszystkim znane tradycje andrzejkowe. Pozostały jednak liczne zapisy etnograficzne, potwierdzające ważność tego święta w historii całej Słowiańszczyzny. A fakt, że Katarzyna należy dziś do najczęściej wybieranych imion w Polsce, jest pocieszający.

 

Dzień Buraka

Dzisiaj, tj. 24 listopada, obchodzimy Dzień Buraka. Czym sobie to warzywo zasłużyło na takie wyróżnienie? Proszę o cierpliwość – naprawdę warto dowiedzieć się o nim pewnych rzeczy, a może tylko uzupełnić swoją wiedzę?

 

Wszystkie uprawiane buraki pochodzą od podgatunku Beta vulgaris. Wyróżnia się wśród nich następujące grupy:

  • burak liściowy, boćwina – uprawiany dla liści jadalnych, odmiana mało znana w Polsce
  • burak korzeniowy:
    • burak cukrowy – uprawiany ze względu na korzeń, który zawiera około 20% cukru.
    • burak ćwikłowy – roślina warzywna, uprawiana ze względu na silnie wybarwiony korzeń.
    • burak pastewny – uprawiany na paszę dla zwierząt.

Buraki zajmują pierwsze miejsce w walce z rakiem. Zawierają betacyjany które nadają im czerwono-fioletową barwę. Związki te pełnią ważną rolę w profilaktyce nowotworowej. Gdy dowiadujemy się o chorobie dla wielu jest to jak wyrok, jednak istnieje wiele historii  świadczących o tym, że z raka można się wyleczyć. Pomocne są w leczeniu warzywa, które posiadają zdolność hamowania lub cofania rozwoju komórek rakowych. Badania naukowców udowodniły, że burak jest najskuteczniejszym warzywem w walce z rakiem. Zawdzięcza to zawartości silnych antocyjanów, przeciwutleniaczy, czerwonych pigmentów, których buraki zawierają największe ilości. Zwalczają one wolne rodniki, które uszkadzają DNA i potęgują rozwój raka. Wspomagają organizm po chemioterapii, w niedokrwistości, anemii, białaczce, przeciwdziałają wielu innym nowotworom.W przypadku pacjentów po chemioterapii morfologia krwi uległa znaczącej poprawie po zastosowaniu kuracji buraczanej. Obiecujące są też doświadczenia w początkowym stadium nowotworu układu limfatycznego.

Dzięki wysokiej zawartości potasu i magnezu burak jest bardzo pożyteczny w zapobieganiu i leczeniu nadciśnienia i innych chorób układu sercowo-naczyniowego, skutecznie obniża ciśnienie tętnicze, zapobiega chorobom serca. Ze źródeł roślinnych organizm najlepiej potrafi pozyskać żelazo właśnie z buraków.
Burak wspomaga wytwarzanie czerwonych krwinek. Jest wiele świadectw osób, które pokonały niedokrwistość pijąc codziennie świeżo wyciśnięty sok z buraka. Z uwagi na działanie oczyszczające buraki świetnie wspomagają pracę wątroby, a dzięki właściwościom zasadotwórczym wspaniale znoszą kaca. Betamina reguluje pracę wątroby i przewodów żółciowych, a także woreczka żółciowego – jest to zatem znakomite lekarstwo dla wszystkich chorych na wątrobę czy woreczek żółciowy. Burak dzięki swoim właściwościom „spalającym tłuszcz” i chroniącym wątrobę, polecany jest także w przypadku gdy wątroba niedomaga z powodu tzw. problemu alkoholowego.

 

Obserwuje się niesamowite właściwości gojące soku z buraka na owrzodzenie w obrębie przewodu pokarmowego. Burak wykazuje dobroczynny wpływ w przypadkach zapalenia żołądka, wrzodów żołądka oraz hemoroidów (żylaki odbytu). Wspaniale zwalcza zgagę i zaparcia. Regularne spożywanie buraków w sposób zauważalny reguluje pracę przewodu pokarmowego. Polecane są również w chorobach jelita. Buraki mają silne działanie zasadotwórcze, dlatego zalecane są wszystkim lubującym się w potrawach zakwaszających, czyli w daniach: mięsnych, ciastach, pieczywie i słodyczach. Kwaśne środowisko to świetne warunki dla rozwoju raka i innych poważnych chorób. Zbyt kwaśny odczyn osłabia również układ kostny – powstaje osteoporoza. Sok z buraka najlepiej pić rozcieńczony ciepłą wodą, gdyż jego silne właściwości alkalizujące (zasadotwórcze) mogą powodować nudności. Klasyczny czerwony barszcz jest doskonałym remedium na problemy takie jak: zgaga (także zgaga ciążowa), pieczenie w dołku czy nadkwasota żołądka. Burak czerwony ma odchudzające działanie, gdyż ma wysoką zawartość błonnika, który nie ma sobie równych dla wszystkich zmagających się z nadwagą (daje uczucie sytości), przyśpiesza przemianę materii, wspomaga leczenie otyłości (redukcja tkanki tłuszczowej) oraz hamuje apetyt na słodycze. Burak przyśpiesza wydalanie toksyn z organizmu gdyż wspomaga pracę wątroby, jelit i nerek. Oczyszcza również krew, obniża ciśnienie krwi, usuwa kwas moczowy z organizmu. Spożywanie buraka zapewnia efektywną detoksykację organizmu – to jedno z najlepszych pod tym względem warzyw. Korzenie buraka zawierają znaczne ilości pektyny co wspomaga wydalanie z organizmu metali ciężkich, mikroorganizmów niebezpiecznych dla układu trawiennego i nadmiaru cholesterolu.

Burak oczyszcza nasz organizm przez eliminację  mocznika z organizmu. Usuwa szkodliwe drobnoustroje – blokuje ich zdolność przylepiania się do tkanek a za sprawą substancji pektynowych ułatwia trawienie. Skutecznie obniża poziom cholesterolu przez co przeciwdziała miażdżycy oraz hamuje procesy gnilne w jelitach.

W burakach występuje betaina – ta sama substancja, którą stosuje się w niektórych formach leczenia depresji. Zawierają one także tryptofan, który niejako „relaksuje umysł” i daje poczucie zadowolenia ( poczucie szczęścia – podobnie jak czekolada gorzka). Kwas foliowy działa kojąco i uspokajająco, więc pomaga w zasypianiu osobom mającym problemy ze snem. Ponadto spożywanie buraków poprawia ogólne samopoczucie, wzmaga koncentrację, refleks, pamięć, zmniejsza napięcie nerwowe, leczy stres, depresję, apatię, różnego rodzaju nerwice oraz  zaburzenia snu. Dzieje się tak z uwagi na zawarty w burakach lit i magnez. Lit nasila działanie magnezu i tryptofanu, w wyniku czego wytwarza się serotonina.

Już w starożytności Rzymianie używali buraki jako afrodyzjaki. I nie jest to żadna legenda, ale fakty stwierdzone naukowo. A wszystko to za sprawą boru, który bezpośrednio wpływa na produkcję hormonów odpowiedzialnych za popęd seksualny i libido.

Buraki w rekonwalescencji stanowią legalny doping sportowy w przypadku braku energii. Po wypiciu dwóch szklanek soku z buraka czuje się porządny zastrzyk energii. Dzięki cukrom buraki są słodkie i mają nieco kalorii. Ale nie są to cukry rafinowane szybko uwalniane do krwi (w przeciwieństwie do czekolady). Bardzo polecane dla sportowców i osób aktywnych. Burak spowalnia wchłanianie się tlenu (dzięki azotanom tam zawartym), a co za tym idzie – wolniej się męczymy. Ponadto, pomaga usuwać szybciej zakwasy (gdy dzień wcześniej się przetrenowaliśmy, albo dopiero zaczynamy trenować), przyczynia się do odżywiania fizjologicznego organizmu oraz budowy mięśni i poprawy kondycji.

Buraki są polecane na demencję (choroba alzheimera), a wszystko to za sprawą dobroczynnego działania buraków na krew. Wraz ze wzrostem wieku, zwiększa się ilość obszarów w mózgu, które są niedostatecznie ukrwione, a to z kolei wpływa na rozwój demencji i zaburza funkcje poznawcze. Naukowcy wykazali, ze buraki mogą zwiększyć przepływ krwi w mózgu dzięki wysokiej zawartości azotanów w tym warzywie. Azotany rozszerzają naczynia krwionośne i poprawiają przepływ tlenu i krwi przez tkanki. Wysoko azotanowa dieta wzmaga przepływ tlenu do istoty białej płatów czołowych, dokładnie tam, gdzie demencja się zaczyna.

Burak może stanowić antidotum na niepłodność. Buraki są bardzo bogatym źródłem kwasu foliowego, a ten uczestniczy w kluczowych procesach jeśli chodzi o prawidłowy rozwój płodu. Dla osób starających się o potomstwo warto wprowadzić buraki do diety już 90 dni przed planowanym poczęciem ze względu na wspomniany kwas foliowy, ale też fakt, że burak wymiata wolne rodniki, które to z kolei uszkadzają DNA (ogromnie ważne dla zdrowej ciąży), ze względu też na ogólną detoksykację organizmu, a co być może najistotniejsze w leczeniu niepłodności to fakt, że burak może zwiększyć poziom hormonów płciowych odpowiedzialnych za jajeczkowanie (owulacja). Ze względu na to, że burak poprawia krążenie krwi  (w tym także w macicy),  bardzo wskazane jest jego spożywanie w fazie lutealnej. Buraki są niskokaloryczne – 100g zawiera tylko 38 kcal i w 30% pokrywa dzienne zapotrzebowanie na kwas foliowy niezbędny do prawidłowego rozwoju płodu. Ponadto cynk, mangan i miedź wspomagają wzrost, rozwój i rozmnażanie, pozytywnie wpływają na funkcjonowanie gruczołów płciowych. Dlatego też buraki skutecznie wspomagają leczenie niepłodności.

Buraki w laktacji pomagają łagodzić stany zapalne sutków (liście buraka ćwikłowego lekko zbić tłuczkiem do mięsa, obłożyć nimi obolałe piersi, owinąć lekko bandażem i trzymać godzinę).

Pomagają leczyć grzybicę stóp (surowego buraka zetrzeć na tarce i nałożyć na stopy, zawinąć w torebkę foliową i ręcznik. Trzymać 2 godziny). Kuracja powinna trwać minimum 2 tygodnie.

Jak jeść buraki? Składniki mineralne zawarte w burakach rozpuszczają się w wodzie, dlatego lepiej ich nie gotować, chyba że w zupie. Buraki będą bardziej wartościowe, jeśli zostaną upieczone w skórce i obrane dopiero przed jedzeniem. A jeśli ktoś chce w pełni skorzystać z ich bogactwa, niech pije surowy sok z buraków.

Burak czerwony – pozostałe właściwości lecznicze:

  • ma działanie przeciwkaszlowe, silnie grzybobójcze, łagodzi ból gardła (angina), wzmacnia odporność przy grypie, pomaga zwalczyć objawy przeziębienia i grypy,
  • wspomaga gojenie się owrzodzeń,
  • burak ćwikłowy przyspiesza rozkład kwasu żołądkowego, czym przyczynia się do poprawy trawienia wstępnego białek i wchłaniania aminokwasów,
  • lekkie działanie moczopędne redukuje ciśnienie krwi,
  • przywraca równowagę kwasowo-zasadową organizmu,
  • burak ćwikłowy łagodzi nieprzyjemne objawy menopauzy,
  • opóźnia przedwczesny proces starzenia,
  • zapobiega zwapnieniu naczyń krwionośnych,
  • wzmacnia system immunologiczny,
  • leczy choroby wątroby, nerek,
  • reguluje cholesterol,
  • zapobiega drętwieniu kończyn,
  • zapobiega osteoporozie,
  • zapobiega bólom kręgosłupa i zapaleniu korzonków.
  • reguluje zaburzenia cyklu miesiączkowego,
  • zapobiega upławom, zapaleniu szyjki macicy,
  • leczy skazę moczanową,
  • chronią organizm przed zmęczeniem,
  • poprawia kondycję włosów i paznokci.
  • zalecany jest  kobietom w okresie menopauzy, kobietom w ciąży, młodzieży, dzieciom oraz niemowlętom

UWAGA!

Nie zaleca się buraków chorym na cukrzycę! – zawierają one dużo cukru i może dojść do gwałtownego podniesienia poziomu cukru we krwi

Osoby z niskim ciśnieniem mogą pić soki z buraków jedynie wieczorem przed snem. W innym przypadku obniżenie ciśnienia może u niskociśnieniowców doprowadzić do nadmiernej senności.

– Również osoby cierpiące na reumatyzm lub kamicę nerkową, ze względu na dużą zawartość szczawianów, zaostrzających te choroby powinni unikać ich spożywania lub przyprawiać buraki sporą ilością liści laurowych. Szczawiany znajdują się głównie w liściach.

– Im mniejszy burak tym lepszy, bardziej soczysty – najsmaczniejsze są buraki o średnicy nie większej niż 8 cm.

– Kupując buraki należy zwróć uwagę, aby nie były zbyt wysuszone.

– Botwina jest mniej kaloryczna od buraków, jednak i same buraki zawierają zaledwie 45 kcal w 1 sztuce średniego warzywa.

– Jeśli chcemy w pełni wykorzystać właściwości buraka, to jednak lepiej go nie gotować. Jeśli konieczne jest ich ugotowanie, najlepiej gotować je ze skórką. Wyjątek stanowi gotowanie barszczu.

 

WŁAŚCIWIE, TO BURAK JEST DOBRY NA WSZYSTKO!

 

Dla tych których męczy czytanie tak długiego wpisu, proponuję filmik, skrótowo pokazujący to co najistotniejsze …

Wszystko co warto wiedzieć o BURAKACH

 

 

Źródło:  https://pl.wikipedia.org;  http://www.se.pl/wiadomosci;  http://www.wiadomosci24.pl;   http://www.poradnikzdrowie.pl;

Dodaj komentarz