Z opisu Męki Pańskiej dowiadujemy się, że razem z Jezusem ukrzyżowano dwóch złoczyńców: jednego po prawej stronie, drugiego po lewej; Jezus zaś wisiał pośrodku (por. Łk 23,39-43). Jeden ze złoczyńców uznał swoje winy, skarcił drugiego i pokornie prosił Pana Jezusa, aby pamiętał o nim, gdy znajdzie się w swoim królestwie. Otrzymał wtedy obietnicę, że jeszcze w tym samym dniu znajdzie się z Nim w raju. Z czasem tę zapowiedź uznano za pierwszą kanonizację, i to dokonaną przez samego Chrystusa. Ten nawrócony złoczyńca to Dobry Łotr.

Nie znamy jego imienia. Imię Dyzma (Dymas) nie jest pewne, pochodzi z pism apokryficznych. Niektóre pisma tego typu używają imion Joatas albo Tytus. Kościół wschodni nadaje mu imię Rach. Jest jedynym świętym o imieniu Dyzma.
Wczesne martyrologia i kalendarze świętych nie wymieniały Dobrego Łotra. Z czasem jego osoba stała się przedmiotem homilii i pism św. Ambrożego, św. Atanazego Wielkiego, św. Hieronima, św. Leona I Wielkiego, św. Jana Chryzostoma, św. Maksyma z Turynu i wielu innych. Ojcowie Kościoła rozprawiali o zachowaniu się Dobrego Łotra na krzyżu oraz o odniesieniu do Chrystusa i Jego Męki. Przypisywali mu początkowo nawet tytuł męczennika, jednak później odmówiono mu tej godności. Kościół wschodni czci go jednak jako męczennika, choć widzi w nim również, według innej tradycji, tylko wyznawcę. Zajmowanie się jego osobą i postawą przyczyniło się do rozbudzenia kultu. Podstawą kultu Dobrego Łotra jest odpuszczenie mu grzechów przez Chrystusa i obietnica zbawienia.

Pobożność chrześcijańska odnalazła w Dobrym Łotrze przykład skruchy, wiary i bezgranicznej ufności. Czczono go jako patrona skazanych na śmierć. Częściej jednak przyzywano go jako orędownika podczas wzbudzania żalu za grzechy. Dlatego Dobry Łotr uznawany jest także za patrona nawracających się grzeszników, pokutujących i umierających. Tego dnia głównie w kościołach odbywają się msze i uroczystości w imieniu więźniów. Dzień Dobrego Łotra jest nazywany również dniem Janosika.

Juraj Jánošík, po polsku Jerzy Janosik a po węgiersku Jánosik György, urodził się 25 stycznia lub 25 lutego 1688, zmarł 17 lub 18 marca 1713 roku. Był to karpacki zbójnik, słowacki bohater narodowy. Był Słowakiem, pochodził ze wsi Terchova, opodal Żyliny. Zbójecka działalność Jánošíka datuje się od październiku 1710 roku, do wiosny 1713.

Idzie Dysc – Góralska Ludowa Piosenka (Polish folk song from the Carpathian mountains)

Jánošík ze swoją grupą działał na pograniczu węgiersko-polskim, a ofiarami jego napadów byli głównie kupcy, ale także plebani, posłańcy pocztowi i inne przypadkowe, zamożniejsze osoby. Grabił głównie z myślą o sobie i swoich ludziach, obdarowując okazjonalnie np. dziewczęta z okolicznych wsi różnymi zrabowanymi drobiazgami. Wspierali go niektórzy lokalni notable, z którymi dzielił się łupami.
Zimą 1713 r. Jánošík został pojmany i osadzony w kasztelu Vranovo we wsi Palúdzka, gdzie 16 i 17 marca tegoż roku odbył się jego proces. Przebieg procesu jest znany dzięki zachowanym protokołom. Ostatecznie został skazany na karę śmierci przez powieszenie na haku za lewe żebro. Wyrok wykonano najprawdopodobniej następnego dnia po procesie, 18 marca 1713.

Mimo że historyczna prawda o Juraju Janosiku jest znana od lat międzywojennych, jego postać jest wciąż przedstawiana w dowolny sposób w folklorze i kulturze. Na Słowacji był postrzegany na dwa sposoby: jako pospolity bandyta oraz jako szlachetny zbójnik, natomiast w Polsce znana była tylko ta wersja pozytywna. Był uznawany za tatrzańskiego bohatera zarówno w komunistycznej Czechosłowacji, jak i do niedawna w Polsce. Na Podhalu panowało do niedawna przekonanie, że był Polakiem i działał po polskiej stronie gór. Teza ta została upowszechniona przez Tetmajera. Na podstawie motywów literackich Tetmajera, w Polsce w latach 70. powstał serial telewizyjny Jerzego Passendorfera Janosik, a także jego wersja pełnometrażowa.

Międzynarodowy Dzień Szpinaku

Szpinak zasłynął jako bogate źródło żelaza. Tymczasem jego zawartość w 100 g produktu to 2,71 mg (dla porównania wątróbka wieprzowa zawiera 20 mg, kasza gryczana – 10,9 mg, a żółtko jaja – 7,2 mg). Forma tego składnika mineralnego obecnego w szpinaku jest związana chemicznie, dlatego też nie wchłania się w przewodzie pokarmowym. Podobnie jest z wapniem –  zaledwie 5% jego zawartości jest przyswajana w układzie pokarmowym człowieka. Spowodowane to jest znaczną zawartością kwasu szczawiowego.

Należy jednak pamiętać, że szpinak jest dobrym źródłem przede wszystkim soli mineralnych takich jak magnez i potas, co ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego oraz pracę serca. Obecne przeciwutleniacze takie jak witamina A, E i C, beta karoten oraz luteina, mają działanie antynowotworowe.  Szpinak w postaci mrożonej nie traci swoich właściwości odżywczych. Możemy go spożywać w postaci surowej i gotowanej jako składnik zup, sufletów, makaronów, sałatek, dodatek do produktów mlecznych, mięsa.

Najbardziej znanym na świecie konsumentem szpinaku był bohater amerykańskiego komiksu żeglarz Popeye. To jemu Ameryka zawdzięcza wzrost o 33 proc. sprzedaży tego warzywa w latach 30-tych XX wieku. Tenże bohater komiksu, a później filmu animowanego, swoją siłę czerpał ze spożywania ogromnych ilości szpinaku. Właśnie w tym czasie, gdy amerykańskie dzieci bawił „szpinakożerny” żeglarz, w świecie nauki funkcjonował pogląd (oparty o badania niemieckiego naukowca z końca XIX wieku), że warzywo to jest porównywalnie bogate w żelazo jak czerwone mięso. Jednak mit ten, już na początku 50-tych lat XX wieku (o którego rozprzestrzenianie obwiniano Popeya), zaczęto obalać. Szpinak owszem, miał w swoim składzie żelazo, ale trudno przyswajalne i wcale nie było go w nim aż tak dużo. A Popeye jadał szpinak ze względu na witaminy, a nie żelazo. To wydaje się być dobrym powodem, aby czynić to nadal. Dlatego, z okazji zbliżających się świąt, proponuję urozmaicić świąteczne menu o np. roladę ze szpinakiem i wędzonym łososiem.

Skład:

• 250 g wędzonego łososia w plastrach
• 3 jajka (żółtka oddzielone od białek)
• 50 g sera feta
• 200 g sera twarogowego
• 500 g szpinaku
• 50 g mąki
• 50 g masła
• Sos Czosnkowo-Ziołowy Develey (240 g)
• 1 łyżka TABASCO® Green Sauce
• sól, pieprz

Sposób przygotowania: