Listopadowa inspiracja Wyspiańskiego, czyli … najsłynniejsze wesele w historii Krakowa

Wtorek, 20 listopada –  Powszechny Dzień Dziecka, Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka, Dzień Pamięci Osób Transpłciowych, Dzień Uprzemysłowienia (Industrializacji) Afryki, uroczystości weselne poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny

 

Powszechny Dzień Dziecka

Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka

Dzień Pamięci Osób Transpłciowych

Wszystkich zainteresowanych tymi świętami zapraszam  (TUTAJ) .

 

Dzisiaj również obchodzimy takie święto nietypowe, jak

Dzień Uprzemysłowienia (Industrializacji) Afryki

Święto to ustanowione zostało przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1989 roku w ramach obchodów Drugiej Dekady Rozwoju Przemysłowego Afryki (1991-2000).

Obchody Dnia mają na celu zmobilizowanie międzynarodowej społeczności do podejmowania działań na rzecz industrializacji (uprzemysłowienia) Afryki aby nie pozostawała dłużej na marginesie świata.

***

MAREK GRECHUTA – Wesele

 

118 lat temu, dokładnie 20 listopada 1900 roku, w dworku malarza Włodzimierza Tetmajera w Bronowicach pod Krakowem odbyły się

 

uroczystości weselne poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny

które zainspirowały Stanisława Wyspiańskiego do napisania dramatu „Wesele”.

Weselisko było huczne. Poeta Lucjan Rydel oraz chłopka Jadwiga Mikołajczykówna, świętowali swój ślub wraz z rodzinami oraz  z przyjaciółmi licznie przybyłymi na uroczystość.

A na wesele przybyła cała ówczesna elita intelektualna i literacko-artystyczna Krakowa. Świadkami uroczystości byli wuj panny młodej, Błażej Czepiec i przyjaciel pana młodego, a zarazem całej rodziny Rydlów, Stanisław Wyspiański.

Goście jedli, pili, tańczyli i weselili się zgodnie ze swoim temperamentem – powściągliwie, bądź też bez opamiętania. Wszyscy z wyjątkiem jednego.

Uczestniczący w zabawie Stanisław Wyspiański bawił się … oryginalnie. Zgodnie z relacją przyjaciół przez całe wesele stał oparty o framugę drzwi pomiędzy pokojem gdzie pito i jedzono, a izbą gdzie tańczono do upadłego. Stał, przysłuchiwał się muzyce, dobiegającym rozmowom, obserwował przyjaciół, nowożeńców i innych weselników…

Potem wrócił do domu i napisał jeden z najlepszych i najbardziej kontrowersyjnych polskich dramatów, który zatytułował „Wesele”.

Para młoda z autentycznego wesela to:

 

Lucjan Antoni Feliks Rydel (1870-1918), poeta i dramaturg młodopolski; był synem Lucjana – okulisty, profesora i rektora UJ, a po kądzieli wnukiem filozofa i historyka sztuki Józefa Kremera. Na żądanie ojca ukończył studia prawnicze na UJ, a nawet uwieńczył je doktoratem, lecz po jego uzyskaniu poświęcił się literaturze.

 

Jadwiga (Jagusia) Mikołajczykówna (1883-1936, córka chłopa z pod krakowskich Bronowic, siostra Anny Mikołajczykówny – żony Włodzimierza Tetmajera).

 

Lucjan Rydel ożenił się z prostą dziewczyną. Rydel z rodziną (fot. z ok. 1910)

 

Dom w Bronowicach wybudowany przez szwagra, malarza Włodzimierza Tetmajera w 1894 roku, użyczony na przyjęcie weselne w 1900. Odsprzedany w roku 1908, stał się własnością małżonków i nazywany był odtąd „Rydlówką”, która została rozbudowana o lewą część w 1912 roku. W  roku 1918 Lucjan Rydel zachorował na zapalenie płuc i zmarł.  (zdjęcie – Henryk Przondziono /Foto Gość)

Pisząc Wesele Wyspiański inspirował się dramatami Mickiewicza, Fredry i Słowackiego oraz malarstwem Malczewskiego i Maksymiliana Gierymskiego. Wesele składa się z trzech aktów. Akt I jest aktem realistycznym, napisanym w konwencji komedii realistycznej, akt II jest natomiast aktem symboliczno-wizyjnym, obie te konwencje przeplatają się w akcie trzecim. W swoim dramacie używa zarówno postaci autentycznych jak i symbolicznych. Wprowadza również przedmioty symboliczne i sceny symboliczne – wszystko po to, by odpowiednio przedstawić sytuację duchową narodu i pokazać, dlaczego Polacy nie potrafią wywalczyć niepodległości.

 

WESELE reż. Andrzej Wajda [zwiastun]

Ekranizacji dramatu dokonał Andrzej Wajda w 1972. Wesele zostało nagrodzone Srebrną muszlą na MFF w San Sebastián w 1973. Amerykański reżyser Martin Scorsese uznał film za jedno z arcydzieł polskiej kinematografii i w 2014 roku został wytypowany przez niego do prezentacji w Stanach Zjednoczonych oraz Kanadzie w ramach festiwalu polskich filmów Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema.

 

 

 

Źródło:   https://pl.wikipedia.org;   https://krakow.gosc.pl;   http://www.edusens.pl;  Jadwiga Mikołajczykówna (scanned from Listy St.Wyspiańskiego do L. Rydla t. II Wydawnictwo Literackie Kraków Poland 1979);

2 comments

  1. Michał. says:

    Nie cała elita, bo w ciasnej izbie weselnej mieściło się do 20 osób. Nie stał oparty o futrynę pomiędzy izbą weselną i taneczną, bo izby te oddzielała sień. Jadwiga owszem, ale nie ta co na zdjęciu. W dniu ślubu była jeszcze blondynką, a włosy pociemniały jej dopiero w wieku średnim… Nie ta Rydlówka… dworek był skromny, trzyizbowy z kuchnią i sienią. „Było całkiem inaczej”. Wesele. Wyspiański świadkiem- to książka Ridero.

Dodaj komentarz